پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

به گزارش بسنا و به نقل از همشهری، دکتر فرهاد آلیانی گوهر شناس و عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه بوعلی سینا است که دروس رشته زمین شناسی را در این دانشگاه تدریس می کند. وی به تازگی یک آموزشگاه گوهرشناسی و گوهرتراشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا راه اندازی کرده تا این علم ارزشمند را به جوانان همدانی آموزش دهد. گفت و گوی ما را با آلیانی در ادامه بخوانید.

چه شد که بعد از بازنشستگی به فکر تأسیس آموزشگاه گوهرشناسی افتادید؟

به 2 دلیل سعی کرده ام دو شاخه کانی شناسی و گوهرشناسی را رها نکنم، نخست به دلیل علاقه شخصی و دیگری علاقه دانشجویانم که سال ها با من کار کرده اند. علاوه بر این, به فکر اشتغال زایی برای جوانانی بودم که در این زمینه فعالیت می کنند. اوایل در شرکت فعالیت می کردیم اما چون دردسرهای خاصی داشت با راهنمایی دوستانم به فکر راه اندازی آموزشگاه افتادم و بعد از 2 سال تلاش و به کمک دانشگاه بوعلی سینا که مکان آموزشگاه را در اختیار ما گذاشت, تجهیزات لازم را خریداری و آموزشگاه را راه انداری کردیم. متأسفانه یا خوشبختانه از هیچ ارگانی جز دانشگاه بوعلی سینا در این زمینه کمک نگرفتیم و با هزینه شخصی اینجا را سرپا کردیم. کلکسیونی هم که از گوهر ها دارم, شخصی است و از دوران دانشجویی تاکنون آن ها را جمع آوری کرده ام.

گویا شما از مؤسسان انجمن بلورشناسی و کانی شناسی ایران هم هستید؟

در ایران رشته مجزایی به نام بلورشناسی, کانی شناسی و گوهرشناسی وجود نداشت و هنوز هم دانشگاه ها رشته های بلورشناسی و کانی شناسی را ندارند. اوایل دهه 60 من انجمنی به نام کانی شناسی و بلور شناسی تأسیس کردم و اکنون هم عضو هیأت مدیره آن هستم.

در ایران فعالیت دانشگاهیان در زمینه گوهرشناسی چگونه است؟

در غرب کشور ما گوهرشناسی علمی نداریم. در دانشگاه شیراز فردی به نام دکتر اعتمادی اقدام به راه اندازی رشته گوهرشناسی کرده و در مشهد مهندس پیش بین گوهرشناسی را به صورت آزاد تدریس می کند. در همدان هم من اقدام به راه اندازی چنین آموزشگاهی کرده ام. البته این را هم بگویم که ما گوهرتراش زیاد داریم اما گوهرشناس خوب نداریم. یک گوهر تراش زمانی تخصصی کار می کند که گوهرشناس خوبی هم باشد.

همدان چه گوهرهایی دارد؟

یاقوت کبود از گوهرهای همدان است، که از مرغوبیت چندانی برخوردار نیست و باید روی آن کار شود و در محوطه خاکو و حیدره یافت می شود. اخیرا من یک سنگ نسبتا قیمتی که جزو خانواده پیروکسن هاست دیده ام که تراش آن مشکل به نظر می رسد. پیروکسن تفکیک پذیری خوبی دارد و برای تراش آن از هر دو جهت باید مراقب بود و فقط یک استاد خوب می تواند آن را تراش دهد. کنرایت بلور هم که بسیار خوشرنگ, شفاف و پاک است, در همدان پیدا می شود. گوهرهای نیمه قیمتی مانند آندولوزیت, کیانیت و کوارتس فراوان است و اکر استقبال شود, زمینه کار در آن وجود دارد اما متاسفانه در همدان استقبال نمیشود.

در حال حاضر چند نفر را آموزش می دهید؟

اکنون در یک دوره با 5 نفر مشغول آموزش هستیم و 3 دوره 5 نفری هم برای آینده پیش بینی کرده ایم. از شهرستان های مختلف هنرجو داریم. اما گوهرشناسی و گوهرتراشی را آموزش می دهیم و اگر کسی دستگاهی خواست, در اختیار او قرار می دهیم و سرپرستی و راهنمایی می کنیم، تا راه بیفتد. این تنها کاری است که از دست ما بر می آید. اگر کسی باشد که در این زمینه سرمایه گذاری کند, استقبال می کنیم و به صورت علمی فعالیت خواهیم کرد. با وجود اینکه من همدانی نیستم, با سابقه 30 سال زندگی در همدان, به جوانان این شهر علاقه زیادی دارم. من این آموزشگاه را راه اندازی کرده ام اما ادامه آن به شهروندان همدانی بستگی دارد.

فرهاد آلیانی درباره جایگاه گوهرشناسی در جهان امروزی می گوید:

صرف نظر از دیدگاه علمی, به لحاظ اقتصادی نیز در دنیا جایگاهی برای گوهرشناسی در نظر گرفته می شود که منحصر به فرد است. این محصول حتی می تواند جایگزین نفت بشود. نمونه آن کشور تایلند است که نفت ندارد اما در سال به اندازه درآمد نفتی ایران از گوهر درآمد کسب می کند. البته این کشور مواد اولیه گوهر را ندارد و وارد می کند و از ارزش افزوده آن سالانه سی میلیارد دلار سود می یرد. علاوه بر این از نظر اشتغالزایی 3 میلیون نفر چه به صورت شرکتی و چه به صورت فردی در این حوزه کار می کنند. در کشور هندوستان نیز 6 میلیون نفر با درآمدی نزدیک به 28 میلیارد دلار در سال در این زمینه مشغول فعالیت هستتد. همچنین کشورهای آمریکای جنوبی از این نظر غنی محسوب می شوند. اما سهم ایران از این اقتصاد بزرگ تنها 5 درصد است. متأسفانه سال تولد, ارتباط با کهکشان و غیره را به گوهرها ربط می دهند و برای آن ها اثرات دارویی متصور هستند که درست نیست و مبنای علمی ندارد. نقش اساسی گوهر در تجارت و زیبایی است. شما می توانید میلیون ها تومان گوهر را در یک ساک دستی جابجا کنید اما نفت را نمی توانید. همچنین از دیدن گوهر لذت می برید. یک سنگ زمانی گوهر می شود که خوشرنگ و کمیاب باشد. یکی از دلایل گران بود گوهر کمیاب بودن آن است. برای مثال یک الماس قرمز رنگ هست که هر قیرات (یعنی هر 0/2 گرم) آن یک میلیون دلار قیمت دارد.