دکتر عبدالرضا باقری:
اداره هیچ سازمانی به سختی اداره دانشگاه نیست/ اداره یک دانشگاه حساس‌ترین مسئولیت است/ دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به لحاظ رعایت ضوابط و مقررات، سالم‌ترین دستگاه‌های اداری کشور هستند
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: امروزه اداره هیچ سازمانی در کشور به سختی اداره دانشگاه نیست.
تاریخ انتشار: ۱۵:۴۷ - ۰۳ بهمن ۱۳۹۸
به گزارش بسنا و به نقل از وزارت علوم، دکتر عبدالرضا باقری، در همایش نظام حقوقی دانشگاه‌ها و دانشگاه جامع علمی کاربردی در تعامل با نهاد‌های اداری، قضایی و نظارتی که در شهر مشهد برگزار شد، اظهار کرد: دانشگاه به اقتضای همه مسئولیت‌هایی که برعهده دارد به عنوان یک نهاد علمی و فرهنگی ویژه، اثرگذار و ممتاز است.
وی افزود: طبق گفته حضرت امام خمینی "دانشگاه مبداء همه تحولات است" و در همه شئونات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه به صورت کوتاه مدت و بلندمدت و به دلیل ویژگی‌های مهمی که دارد اثرگذار است. به صورت میانگین حدود ۷۰۰ استاد در مراکز دانشگاه‌های ما بدون هیچ چشم داشتی عمر خود را صرف تدریس و تربیت فرزندان کشور می‌کنند. دانشگاه علمی کاربردی با ۲۵۰ هزار دانشجو بالاترین آمار تعداد دانشجویان را دارد. سایر دانشگاه‌ها هم بین ۲ هزار تا ۳۰ هزار دانشجو دارند.
اداره یک دانشگاه حساس‌ترین مسئولیت است
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: جوانان ما حتما مسئولیت‌های مهم اداری جامعه را در آینده برعهده دارند. این موضوع و همچنین اقتضای سنی جوانان موضوعات مهمی هستند که باید در کنار انعطافی که لازم است در ضوابط، مقررات و قوانین برای این سازمان، مهم در نظر گرفته شوند. به دلیل پیچیدگی‌هایی که وجود دارد، حساس‌ترین مسئولیت مربوط به اداره یک دانشگاه است و فرآیند انتخاب مسئول آن هم به کمک مقام‌های عالی کشور صورت می‌گیرد.
باقری خاطرنشان کرد: در همه دانشگاه‌های دنیا، دانشگاه‌ها در چارچوب مقررات خاص خود اداره می‌شوند. ما نیز از ابتدای انقلاب تا کنون ۴ مصوبه مهم برای اداره دانشگاه‌ها داشته‌ایم و این مصوبات مبنای مقرره گذاری و طرح ضوابط و مقررات در دانشگاه‌هاست. مبنای عملکرد‌های ما نیز بر طبق همین چهار مصوبه است.
وی بیان کرد: یکی از این قوانین که قانون تشکیل هیات‌های امنا است، اجازه می‌دهد هریک از وزارت‌خانه‌های علوم و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی هیات امنا با استفاده از ضوابط و قوانین تشکیل دهند. وظایف و اختیارات هیات امنا هم در همین قانون مورد توجه قرار می‌گیرد. نکته دیگری که در این مصوبه وجود دارد این است که دانشگاه تنها دستگاه کشور است که بودجه متعلق به آن در قالب کمک است که این مورد یکی از اختیارات مهم و مناسبی است که دانشگاه‌ها از آن برخوردار هستند.
باقری تشریح کرد: قانون بعد مربوط به قوانین اهداف و مسائل مربوط به تشکیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که در آن ذکر شده هریک از دانشگاه‌ها و موسسات، دارای یک شخصیت حقوقی مستقل هستند درحالی که سایر موسسات اینطور نیستند؛ بنابراین مسئولیت اداره هر دانشگاه برعهده رئیس آن دانشگاه است و حتی نقش ستاد وزارت هم برای پشتیبانی و حمایت از دانشگاه‌ها است. این قانون هم جزء موضوعات کلی است و مسئولیت ضوابط و مقررات هر دانشگاه بر عهده بالاترین مقام دانشگاه یعنی رئیس دانشگاه یا رئیس امور موسسه است.
وی افزود: قانون سومی که در اختیار داریم قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است. گفته شده که دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی و... دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌های دولتی به ویژه قانون مناسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشور و... هستند و فقط در چهار چوب مصوبات و آیین نامه‌های مالی و مالیاتی اداره می‌شوند که به تصویب هیات امنا می‌رسد و درنهایت توسط وزیر علوم یا وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اداره می‌شود. در تبصره یک این قانون مجددا تاکید شده که اعتبارات اختصاص یافته توسط دولت به این مراکز و موسسه‌ها به عنوان کمک تلقی می‌شود و بعد از پرداخت توسط خزانه به عنوان هزینه قطعی منظور می‌شوند.
دانشگاه‌ها کمترین تخلفات مالی و اداری را دارند
باقری گفت: دانشگاه‌ها به عنوان یک مرکز علمی از اختیارات خود به نحو مطلوب استفاده کردند. آن‌ها تلاش کردند با رعایت همه مناسبات و در چهارچوب آیین‌نامه‌ها عمل کنند. تبصره یک خیلی مهم است و نشان دهنده این مطلب است که اختیارات دانشگاه‌ها در زمینه مالی بسیار فوق العاده است. دانشگاه‌ها و مراکز عالی دستگاه‌هایی هستند که کمترین تخلفات مالی یا اداری را داشتند و دانشگاه‌ها به عنوان یک مرکز علمی از اختیارات خود هم به نحو مطلوب استفاده کردند.
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، اظهار کرد: مصوبه چهارم مرتبط به شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در آنجا هم به دانشگاه‌ها، وزارت علوم و بهداشت اختیار داده شده که هیات عالی تجدید نظر زیر نظر وزیر و با حضور حقوق دانان برجسته تشکیل شود و به تخلفات یا شکایت‌های مربوط به دانشگاه‌ها یا موسسات آموزش عالی مربوط به تخلفات آموزشی و اداری رسیدگی کند.
باقری خاطرنشان کرد: یکی از سیاست‌هایی که در دوره آقای غلامی وجود داشته تعامل با همه دستگاه‌هایی است که در عرصه آموزش عالی مداخله دارند و به دلیل همین تعامل بسیار خوبی که باهمه این دستگاه‌ها وجود دارد، رؤسای دانشگاه‌های ما به بهترین نحو ممکن دانشگاه‌ها را اداره کردند و کمترین تخلفات و مشکلات به‌وجود آمده است.
وی افزود: آموزش عالی کشور یکی از دستگاه‌هایی است که در ۴۰ سال گذشته بیشترین توفیق را در بین دستگاه‌های اداری کشور داشته است. دانشگاه‌ها و مجموعه‌های فناوری ما به شدت به سمت شرایطی رفتند که پاسخگوی نیاز‌های روز کشور باشند. امروزه ما تقریبا تمام نیروی متخصص مورد نیاز کشور را به غیر از رشته‌های انگشت‌شماری در داخل کشور تامین می‌کنیم.
رتبه ۶۱ کشور در نوآوری
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: شاخص جهانی کشور در نوآوری هر ساله در دنیا منتشر می‌شود و طبق آن در آغاز دولت یازدهم رتبه ما ۱۲۰ بوده و درحال حاضر ۶۱ است؛ که این موفقیت را مرهون سیاست‌های درست قوه مقننه و دولت در دانشگاه‌ها و پارک‌ها بودیم البته هنوز این شاخص خیلی مطلوب نیست.
افزایش ۷۰ درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری
باقری گفت: تعداد پارک‌های علم و فناوری در سال ۹۲ حدودا ۳۶۰۰ مرکز بوده که طبق آمار ما تا پایان سال ۹۷ به ۷۷۶۰ واحد فناور رسیده است که از این تعداد بیش از ۱۶۰۰ واحد این پارک‌ها به شرکت‌های دانش بنیان تبدیل شدند. بودجه پارک‌های علم و فناوری در ابتدای دولت ۱۳۹ میلیارد بوده که درحال حاضر ۲۴۰ میلیارد تومان است که حدودا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. تعداد افرادی که در این مراکز شاغل هستند و همه در بخش غیر دولتی و با استفاده از ثروت خلق شده توسط خود آن‌ها به ۵۷ هزار نفر رسیده است. مدرک تحصیلی این افراد عمدتا از کارشناسی به بالا است.
کسب درآمد ۱۰ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دانش بنیان
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، اظهار کرد: میزان فروش شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم و فناوری در ابتدای سال ۹۲، ۴۵۲ میلیارد تومان بود که امروزه بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان است. این شرکت‌ها حدودا ۷۰ میلیون دلار هم صادرات داشتند. براساس آمارها، پارک‌ها و مراکز رشد به ازای هر ۴۰ میلیون تومان پولی که از دولت و منابع عمومی دریافت کردند یک شغل دانش‌بنیان ایجاد کردند.
وجود ۳۵ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های کشور
وی خاطرنشان کرد: رویکرد و تغییر مسیری که امروزه در دانشگاه‌های کشور اتفاق افتاده یکی از مهمترین موضوعات در دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری است. امروزه شرایط به گونه‌ای است که ماموریت‌های هر دانشگاه متفاوت است و نگاه ما در ستاد وزارت این است که دانشگاه‌ها باید بر اساس ضوابط و مقررات خود عمل کنند. امروز ما در جهت تامین نیروی انسانی نه تنها در داخل کشور خوب عمل می‌کنیم بلکه حدود ۳۵ هزار دانشجوی خارجی در بخش‌های مختلف نیز تربیت می‌کنیم که امیدواریم تا پایان برنامه این آمار به ۶۷ هزار نفر برسد. این تغییرات سریع در جامعه و مواجهه دانشگاه‌ها با مسئولیت‌های جدید ضرورت انعطاف‌پذیری قوانین و مقررات را بیشتر می‌کند.
اداره هیچ سازمانی به سختی اداره دانشگاه نیست
باقری ادامه داد: باتوجه به جایگاه حساس رئیس دانشگاه انتظار ما از دستگاه‌ها این است که همواره مددکار و کمک دانشگاه‌ها باشند تا ما بتوانیم افرادی تربیت کنیم که بتوانند به جامعه به درستی خدمت کنند. ماموریت‌های دانشگاه‌های ما این روز‌ها علاوه بر ماموریت‌های ملی، بین المللی نیز هست و آن‌ها باید بتوانند با دانشگاه‌های بزرگ دنیا تعامل کنند و دانش و فناوری‌هایی جدید را به کشور بیاورند. مسئولان دانشگاه‌های ما باید وقت فکر کردن داشته باشند نه اینکه درگیر مسائل روزمره و جاری اداری باشند. امروزه اداره هیچ سازمانی در کشور به سختی اداره دانشگاه نیست؛ لذا امیدوارم همه ما یار و مددکار رئیسان دانشگاه برای اجرای قوانین و مقررات باشیم.
وی افزود: طبق گفته حضرت امام خمینی "دانشگاه مبداء همه تحولات است" و در همه شئونات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه به صورت کوتاه مدت و بلندمدت و به دلیل ویژگی‌های مهمی که دارد اثرگذار است. به صورت میانگین حدود ۷۰۰ استاد در مراکز دانشگاه‌های ما بدون هیچ چشم داشتی عمر خود را صرف تدریس و تربیت فرزندان کشور می‌کنند. دانشگاه علمی کاربردی با ۲۵۰ هزار دانشجو بالاترین آمار تعداد دانشجویان را دارد. سایر دانشگاه‌ها هم بین ۲ هزار تا ۳۰ هزار دانشجو دارند.
اداره یک دانشگاه حساس‌ترین مسئولیت است
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: جوانان ما حتما مسئولیت‌های مهم اداری جامعه را در آینده برعهده دارند. این موضوع و همچنین اقتضای سنی جوانان موضوعات مهمی هستند که باید در کنار انعطافی که لازم است در ضوابط، مقررات و قوانین برای این سازمان، مهم در نظر گرفته شوند. به دلیل پیچیدگی‌هایی که وجود دارد، حساس‌ترین مسئولیت مربوط به اداره یک دانشگاه است و فرآیند انتخاب مسئول آن هم به کمک مقام‌های عالی کشور صورت می‌گیرد.
باقری خاطرنشان کرد: در همه دانشگاه‌های دنیا، دانشگاه‌ها در چارچوب مقررات خاص خود اداره می‌شوند. ما نیز از ابتدای انقلاب تا کنون ۴ مصوبه مهم برای اداره دانشگاه‌ها داشته‌ایم و این مصوبات مبنای مقرره گذاری و طرح ضوابط و مقررات در دانشگاه‌هاست. مبنای عملکرد‌های ما نیز بر طبق همین چهار مصوبه است.
وی بیان کرد: یکی از این قوانین که قانون تشکیل هیات‌های امنا است، اجازه می‌دهد هریک از وزارت‌خانه‌های علوم و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی هیات امنا با استفاده از ضوابط و قوانین تشکیل دهند. وظایف و اختیارات هیات امنا هم در همین قانون مورد توجه قرار می‌گیرد. نکته دیگری که در این مصوبه وجود دارد این است که دانشگاه تنها دستگاه کشور است که بودجه متعلق به آن در قالب کمک است که این مورد یکی از اختیارات مهم و مناسبی است که دانشگاه‌ها از آن برخوردار هستند.
باقری تشریح کرد: قانون بعد مربوط به قوانین اهداف و مسائل مربوط به تشکیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که در آن ذکر شده هریک از دانشگاه‌ها و موسسات، دارای یک شخصیت حقوقی مستقل هستند درحالی که سایر موسسات اینطور نیستند؛ بنابراین مسئولیت اداره هر دانشگاه برعهده رئیس آن دانشگاه است و حتی نقش ستاد وزارت هم برای پشتیبانی و حمایت از دانشگاه‌ها است. این قانون هم جزء موضوعات کلی است و مسئولیت ضوابط و مقررات هر دانشگاه بر عهده بالاترین مقام دانشگاه یعنی رئیس دانشگاه یا رئیس امور موسسه است.
وی افزود: قانون سومی که در اختیار داریم قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است. گفته شده که دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی و... دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌های دولتی به ویژه قانون مناسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشور و... هستند و فقط در چهار چوب مصوبات و آیین نامه‌های مالی و مالیاتی اداره می‌شوند که به تصویب هیات امنا می‌رسد و درنهایت توسط وزیر علوم یا وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اداره می‌شود. در تبصره یک این قانون مجددا تاکید شده که اعتبارات اختصاص یافته توسط دولت به این مراکز و موسسه‌ها به عنوان کمک تلقی می‌شود و بعد از پرداخت توسط خزانه به عنوان هزینه قطعی منظور می‌شوند.
دانشگاه‌ها کمترین تخلفات مالی و اداری را دارند
باقری گفت: دانشگاه‌ها به عنوان یک مرکز علمی از اختیارات خود به نحو مطلوب استفاده کردند. آن‌ها تلاش کردند با رعایت همه مناسبات و در چهارچوب آیین‌نامه‌ها عمل کنند. تبصره یک خیلی مهم است و نشان دهنده این مطلب است که اختیارات دانشگاه‌ها در زمینه مالی بسیار فوق العاده است. دانشگاه‌ها و مراکز عالی دستگاه‌هایی هستند که کمترین تخلفات مالی یا اداری را داشتند و دانشگاه‌ها به عنوان یک مرکز علمی از اختیارات خود هم به نحو مطلوب استفاده کردند.
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، اظهار کرد: مصوبه چهارم مرتبط به شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در آنجا هم به دانشگاه‌ها، وزارت علوم و بهداشت اختیار داده شده که هیات عالی تجدید نظر زیر نظر وزیر و با حضور حقوق دانان برجسته تشکیل شود و به تخلفات یا شکایت‌های مربوط به دانشگاه‌ها یا موسسات آموزش عالی مربوط به تخلفات آموزشی و اداری رسیدگی کند.
باقری خاطرنشان کرد: یکی از سیاست‌هایی که در دوره آقای غلامی وجود داشته تعامل با همه دستگاه‌هایی است که در عرصه آموزش عالی مداخله دارند و به دلیل همین تعامل بسیار خوبی که باهمه این دستگاه‌ها وجود دارد، رؤسای دانشگاه‌های ما به بهترین نحو ممکن دانشگاه‌ها را اداره کردند و کمترین تخلفات و مشکلات به‌وجود آمده است.
وی افزود: آموزش عالی کشور یکی از دستگاه‌هایی است که در ۴۰ سال گذشته بیشترین توفیق را در بین دستگاه‌های اداری کشور داشته است. دانشگاه‌ها و مجموعه‌های فناوری ما به شدت به سمت شرایطی رفتند که پاسخگوی نیاز‌های روز کشور باشند. امروزه ما تقریبا تمام نیروی متخصص مورد نیاز کشور را به غیر از رشته‌های انگشت‌شماری در داخل کشور تامین می‌کنیم.
رتبه ۶۱ کشور در نوآوری
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: شاخص جهانی کشور در نوآوری هر ساله در دنیا منتشر می‌شود و طبق آن در آغاز دولت یازدهم رتبه ما ۱۲۰ بوده و درحال حاضر ۶۱ است؛ که این موفقیت را مرهون سیاست‌های درست قوه مقننه و دولت در دانشگاه‌ها و پارک‌ها بودیم البته هنوز این شاخص خیلی مطلوب نیست.
افزایش ۷۰ درصدی بودجه پارک‌های علم و فناوری
باقری گفت: تعداد پارک‌های علم و فناوری در سال ۹۲ حدودا ۳۶۰۰ مرکز بوده که طبق آمار ما تا پایان سال ۹۷ به ۷۷۶۰ واحد فناور رسیده است که از این تعداد بیش از ۱۶۰۰ واحد این پارک‌ها به شرکت‌های دانش بنیان تبدیل شدند. بودجه پارک‌های علم و فناوری در ابتدای دولت ۱۳۹ میلیارد بوده که درحال حاضر ۲۴۰ میلیارد تومان است که حدودا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. تعداد افرادی که در این مراکز شاغل هستند و همه در بخش غیر دولتی و با استفاده از ثروت خلق شده توسط خود آن‌ها به ۵۷ هزار نفر رسیده است. مدرک تحصیلی این افراد عمدتا از کارشناسی به بالا است.
کسب درآمد ۱۰ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دانش بنیان
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، اظهار کرد: میزان فروش شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم و فناوری در ابتدای سال ۹۲، ۴۵۲ میلیارد تومان بود که امروزه بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان است. این شرکت‌ها حدودا ۷۰ میلیون دلار هم صادرات داشتند. براساس آمارها، پارک‌ها و مراکز رشد به ازای هر ۴۰ میلیون تومان پولی که از دولت و منابع عمومی دریافت کردند یک شغل دانش‌بنیان ایجاد کردند.
وجود ۳۵ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های کشور
وی خاطرنشان کرد: رویکرد و تغییر مسیری که امروزه در دانشگاه‌های کشور اتفاق افتاده یکی از مهمترین موضوعات در دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری است. امروزه شرایط به گونه‌ای است که ماموریت‌های هر دانشگاه متفاوت است و نگاه ما در ستاد وزارت این است که دانشگاه‌ها باید بر اساس ضوابط و مقررات خود عمل کنند. امروز ما در جهت تامین نیروی انسانی نه تنها در داخل کشور خوب عمل می‌کنیم بلکه حدود ۳۵ هزار دانشجوی خارجی در بخش‌های مختلف نیز تربیت می‌کنیم که امیدواریم تا پایان برنامه این آمار به ۶۷ هزار نفر برسد. این تغییرات سریع در جامعه و مواجهه دانشگاه‌ها با مسئولیت‌های جدید ضرورت انعطاف‌پذیری قوانین و مقررات را بیشتر می‌کند.
اداره هیچ سازمانی به سختی اداره دانشگاه نیست
باقری ادامه داد: باتوجه به جایگاه حساس رئیس دانشگاه انتظار ما از دستگاه‌ها این است که همواره مددکار و کمک دانشگاه‌ها باشند تا ما بتوانیم افرادی تربیت کنیم که بتوانند به جامعه به درستی خدمت کنند. ماموریت‌های دانشگاه‌های ما این روز‌ها علاوه بر ماموریت‌های ملی، بین المللی نیز هست و آن‌ها باید بتوانند با دانشگاه‌های بزرگ دنیا تعامل کنند و دانش و فناوری‌هایی جدید را به کشور بیاورند. مسئولان دانشگاه‌های ما باید وقت فکر کردن داشته باشند نه اینکه درگیر مسائل روزمره و جاری اداری باشند. امروزه اداره هیچ سازمانی در کشور به سختی اداره دانشگاه نیست؛ لذا امیدوارم همه ما یار و مددکار رئیسان دانشگاه برای اجرای قوانین و مقررات باشیم.