عضو هیأت علمی و استادتمام شیمی دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: ما باید تحقیقاتمان را در راستای نیازهای جامعه هدایت کنیم و ضمنا علوم پایه و بنیادی‌مان هم حفظ شود زیرا کشوری که در زمینه علوم بنیادی فعال نباشد، بعد از مدتی افت می‌کند و جایگاه خود را از دست می‌دهد؛ هم مقاله و هم کار کاربردی مهم است.
تاریخ انتشار: ۱۳:۵۷ - ۰۲ مهر ۱۳۹۹
به گزارش خبرنگار بسنا، دکتر محمدعلی زلفی‌گل عضو هیأت علمی و استادتمام شیمی آلی دانشگاه بوعلی‌سینا، در یکی از سلسله نشست‌های تخصصی علمی، با موضوع ظرفیت‌ها، مسائل و نیازهای کشور در رشته‌های علوم پایه، که به همت بسیج دانشجویی دانشگاه و به صورت آنلاین برگزار شد، در خصوص آینده شیمی گفت: در زمینه شیمی اگر تصویربرداری از ظرف واکنش‌های شیمی عملیاتی شود، دنیای علم متحول خواهد شد. مابقی قسمت‌ها مانند موتور‌های مولکولی، مواد هوشمند، نارنجک‌های ضدسرطان، انواع مواد نانو، فتوسنتز مصنوعی و همه این موارد زمانی اتفاق می‌افتد که شما بتوانید از مولکول‌ها و ظرف واکنش و نحوه واکنش و کنش مولکول‌ها فیلم‌برداری کنید و عمیق بفهمید این‌ها چه‌طور باهم واکنش دارند.
وی در خصوص فتوسنتز مصنوعی تشریح کرد: همان‌طور که گیاهان میوه‌های خاصی را تولید می‌کنند، فتوسنتز مصنوعی می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که شما در اشل آزمایشگاهی فتوسنتز طبیعی الگوبرداری کنید و دقیقا همان فتوسنتز طبیعی را در اشل آزمایشگاهی ایجاد کنید و نیازی به کشت و کار و ... نباشد.
زلفی‌گل عنوان کرد: اکنون بسیاری از مکانیسم‌ها بر اساس نظریات و پیشنهادی است یعنی هیچ مکانیسمی اثبات نمی‌شود، اما در این صورت مکانیسم‌ها اثبات می‌شوند.
وی ابراز کرد: ای کاش مسؤولین ما بودجه خوبی برای مولکولار امیجینگ قرار می‌دادند و بخشی از نخبگان ما را در زمینه شیمی، فیزیک، ریاضی و مهندسی روی این قسمت فکوس می‌کردند.
محمدعلی زلفی‌گل افزود: امیدوارم روزی مسؤولین ما به این باور برسند که اگر می‌خواهند آینده این کشور را تضمین کنند راهی جز پرداختن به علم و دانش وجود ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا گفت: به نظر من در حال حاضر مشکل اول کشور ما اشتغال است؛ چون جوانی که شغل داشته باشد، مسیر زندگی‌اش تغییر می‌کند. جوان نخبه ما اگر شغل داشته باشد، هیچ‌وقت خود را رها نمی‌کند، به جای دیگری نمی‌رود و دوست دارد در مملکت خودش موثر باشد.
وی تصریح کرد: سوال مهم این است که چه کار کنیم که تحقیقات ما در راستای رفع نیازهای جامعه باشد و مشکل اشتغال حل شود که در جواب باید به یک اصل توجه کرد؛ جامعه صرفا با قانون مدیریت می‌شود. هر جا دیدید یک مشکل جدی در کشور ما وجود دارد بدانید که در آن‌جا مشکل قانون وجود دارد. قانون‌های ما به گونه‌ای است که خروجی آن مشکل را حل نمی‌کند.
دکتر زلفی‌گل توضیح داد: قوانینی که در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت وجود دارد، به گونه‌ای است که دانشجو و استاد ما را به گونه‌ای هدایت نمی‌کند که در راستای نیازهای جامعه کار کند؛ ما باید قوانین را تغییر دهیم. اگر قوانین را تغییر دهیم خود به خود افراد بر اساس قانون جدید کار می‌کنند و نیاز برطرف می‌شود.
وی اذعان کرد: در حال حاضر اطلاعاتی که ما از استادی برای ارتقا به دانشیاری یا استادی می‌خواهیم خوب است، اما بیشتر در زمینه تحقیقات بنیادی است، اما می‌توان قوانینی گذاشت که هم تحقیقات بنیادی و هم قوانین کاربردی را شامل شود.
دکتر محمد علی زلفی‌گل خاطرنشان کرد: پذیرش دانشجو ما درست نیست؛ ما باید سیستم‌های ارزشیابی و پذیرش دانشجویمان را تغییر دهیم. می‌توانیم به اساتید بگوییم که نیمی از پروژه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی که پذیرش می‌کنند در راستای تحقیقات بنیادی و نیم دیگر تحقیقات کاربردی متناسب با نیازهای جامعه باشد.
وی بیان داشت: یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد و با دنیای علم هم‌خوانی ندارد، این است که ما گمان کنیم ما تافته جدابافته هستیم؛ ما باید از تجربیات کشور‌های دیگر استفاده کنیم و نباید از صفر شروع کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: ما باید تحقیقاتمان را در راستای نیازهای جامعه هدایت کنیم و ضمنا علوم پایه و بنیادی‌مان هم حفظ شود، زیرا کشوری که در زمینه علوم بنیادی فعال نباشد، بعد از مدتی افت می‌کند و جایگاه خود را از دست می‌دهد؛ هم مقاله و هم کار کاربردی مهم است.
وی اضافه کرد: ژاپن یک برنامه‌ای تحت عنوان نظام پیشنهادات دارد؛ هر شهروندی که هر چیزی را تشخیص داد که برای کشورش مفید است، آن را از طریق وبگاهی برای نظام پیشنهادات می‌فرستد. پیشنهاد من این است که هر ایرانی با هر تخصصی و هر درجه سواد بتواند ایده دهد، ایده‌ها داوری شوند و بعد با اسم فرد ثبت شود. در نهایت دانشجویانی که قرار است تحقیقات کاربردی متناسب با نیازهای جامعه ارائه دهند از پیشنهادات استاد استفاده کنند و یا از ایده‌های جمع‌آوریشده در پایگاه استفاده کنند. در این صورت شما کل جامعه را بسیج می‌کنید و ذهن افراد را باز می‌کنید.
زلفی‌گل تاکید کرد: ما باید به این باور برسیم‌که در جا‌هایی مسیرمان را باید عوض کنیم؛ مشکلی که اکنون داریم این است که بعضی از مدیرانمان با نگاه ۴۰ سال پیش می‌خواهند جامعه مدرن امروز را مدیریت کنند که این روش پاسخگو نیست.
وی یادآور شد: من گمان می‌کنم مفهوم اینکه مقام معظم رهبری فرمودند "دولت جوان حزب‌اللهی" کسانی هستند که دنیای امروز، نیازمندی‌های امروز و دانش امروز را بفهمند. مگرنه با سیاست‌ها و نگاه‌های ۴۰ سال پیش مدیریت سیستم‌های نرم‌افزاری موجود امکان‌پذیر نیست.
محمدعلی زلفی‌گل بیان داشت: در کشور ما توزیع متوازن استعداد‌ها در رشته‌های مختلف نیست و در کشور‌های پیشرفته توزیع متوازنی وجود دارد یا اگر نیست با توجه به سیاست‌هایشان نخبه‌ترین افراد به رشته‌های علوم انسانی و علوم‌پایه می‌روند که سیستم مدیریت جامعه‌شان را بتوانند هدایت کنند و کمبود‌های خود را در زمینه علوم طبیعی از طریق جذب نخبگان از کشور‌های دیگر حل می‌کنند. اما در کشور ما گرایش افراد به رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی به دلیل کم بودن شغل بعد از فارغ‌التحصیلی، کم شده است و این از نظر من یک ضایعه بزرگ است.
وی تشریح کرد: بنده سال‌ها قبل پیشنهاد بورس افراد در رشته‌های علوم پایه را از دوره لیسانس و حتی دیپلم را دارم؛ این امر باعث می‌شود که بخشی از نخبگان به رشته‌های علوم پایه بروند.
دکتر زلفی‌گل خاطرنشان کرد: ما در در یک سری مواقع نگاه‌هایمان را تغییر دهیم؛ دولت باید برای رشته‌های سرنوشت‌سازِ ما هزینه کند.
وی ادامه داد: البته از اینکه نخبگان ما به رشته‌های پزشکی می‌روند، باید خوشحال باشیم، زیرا اگر سلامت وجود نداشته باشد، تمام زندگی انسان هیچ است، اما ما باید با ایجاد شرایط کاری کنیم که دانش‌آموزی که مدال طلای شیمی، ریاضی یا فیزیک را کسب می‌کند، آینده‌اش تضمین شده باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: اشکال دیگری که در فرهنگمان داریم این است که می‌خواهیم ره صدساله را یک‌شبه طی کنیم؛ البته می‌شود سرعت پیشرفت را افزایش داد، اما مسائل علمی و دانایی جامعه امری تدریجی است.
وی افزود: در عرض ۳۴ سال توفیقات علمی زیادی نصیب ایران شده و ما باید قدردان باشیم؛ اکنون باید ببینیم چه کاری باید انجام دهیم که همان‌طور که در علوم بنیادی و تولید علم موفق بودیم، در زمینه کاربردی هم موفق باشیم و تجربیات خود در زمینه کاربردی کردن هم استفاده کنیم.
دکتر محمدعلی زلفی‌گل اعلام کرد: ما در جا‌هایی که خواستیم، توانسته‌ایم. در یک سری موارد هم مانند نانو سیاست‌های درستی را به کار بستیم. بجا اقدام کردم هنگامی که علم جدیدی ایجاد می‌شود، خوب است؛ اکنون اگر کشور ما روی مولکولار ایمیجینگ فکوس کند، تمام صنایع ایران در تمام عرصه‌ها دگرگون می‌شود و اختلاف ما با سایر کشور‌های پیشرفته هم در سایر عرصه‌ها زیاد نخواهد بود که تنها خودباوری لازم است.
وی خطاب به بسیجیان گفت: سعی کنید بخاطر پیشرفت کشور در دایره علم، علم را سیاسی نکنید؛ هر ایرانی با هر تفکر و مذهبی که در زمینه علمی می‌تواند کمک کند، شما بسیجیان باید از دیدگاه‌هایش استفاده کنید.
خبرنگار: میرزایی
وی در خصوص فتوسنتز مصنوعی تشریح کرد: همان‌طور که گیاهان میوه‌های خاصی را تولید می‌کنند، فتوسنتز مصنوعی می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که شما در اشل آزمایشگاهی فتوسنتز طبیعی الگوبرداری کنید و دقیقا همان فتوسنتز طبیعی را در اشل آزمایشگاهی ایجاد کنید و نیازی به کشت و کار و ... نباشد.
زلفی‌گل عنوان کرد: اکنون بسیاری از مکانیسم‌ها بر اساس نظریات و پیشنهادی است یعنی هیچ مکانیسمی اثبات نمی‌شود، اما در این صورت مکانیسم‌ها اثبات می‌شوند.
وی ابراز کرد: ای کاش مسؤولین ما بودجه خوبی برای مولکولار امیجینگ قرار می‌دادند و بخشی از نخبگان ما را در زمینه شیمی، فیزیک، ریاضی و مهندسی روی این قسمت فکوس می‌کردند.
محمدعلی زلفی‌گل افزود: امیدوارم روزی مسؤولین ما به این باور برسند که اگر می‌خواهند آینده این کشور را تضمین کنند راهی جز پرداختن به علم و دانش وجود ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا گفت: به نظر من در حال حاضر مشکل اول کشور ما اشتغال است؛ چون جوانی که شغل داشته باشد، مسیر زندگی‌اش تغییر می‌کند. جوان نخبه ما اگر شغل داشته باشد، هیچ‌وقت خود را رها نمی‌کند، به جای دیگری نمی‌رود و دوست دارد در مملکت خودش موثر باشد.
وی تصریح کرد: سوال مهم این است که چه کار کنیم که تحقیقات ما در راستای رفع نیازهای جامعه باشد و مشکل اشتغال حل شود که در جواب باید به یک اصل توجه کرد؛ جامعه صرفا با قانون مدیریت می‌شود. هر جا دیدید یک مشکل جدی در کشور ما وجود دارد بدانید که در آن‌جا مشکل قانون وجود دارد. قانون‌های ما به گونه‌ای است که خروجی آن مشکل را حل نمی‌کند.
دکتر زلفی‌گل توضیح داد: قوانینی که در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت وجود دارد، به گونه‌ای است که دانشجو و استاد ما را به گونه‌ای هدایت نمی‌کند که در راستای نیازهای جامعه کار کند؛ ما باید قوانین را تغییر دهیم. اگر قوانین را تغییر دهیم خود به خود افراد بر اساس قانون جدید کار می‌کنند و نیاز برطرف می‌شود.
وی اذعان کرد: در حال حاضر اطلاعاتی که ما از استادی برای ارتقا به دانشیاری یا استادی می‌خواهیم خوب است، اما بیشتر در زمینه تحقیقات بنیادی است، اما می‌توان قوانینی گذاشت که هم تحقیقات بنیادی و هم قوانین کاربردی را شامل شود.
دکتر محمد علی زلفی‌گل خاطرنشان کرد: پذیرش دانشجو ما درست نیست؛ ما باید سیستم‌های ارزشیابی و پذیرش دانشجویمان را تغییر دهیم. می‌توانیم به اساتید بگوییم که نیمی از پروژه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی که پذیرش می‌کنند در راستای تحقیقات بنیادی و نیم دیگر تحقیقات کاربردی متناسب با نیازهای جامعه باشد.
وی بیان داشت: یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد و با دنیای علم هم‌خوانی ندارد، این است که ما گمان کنیم ما تافته جدابافته هستیم؛ ما باید از تجربیات کشور‌های دیگر استفاده کنیم و نباید از صفر شروع کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: ما باید تحقیقاتمان را در راستای نیازهای جامعه هدایت کنیم و ضمنا علوم پایه و بنیادی‌مان هم حفظ شود، زیرا کشوری که در زمینه علوم بنیادی فعال نباشد، بعد از مدتی افت می‌کند و جایگاه خود را از دست می‌دهد؛ هم مقاله و هم کار کاربردی مهم است.
وی اضافه کرد: ژاپن یک برنامه‌ای تحت عنوان نظام پیشنهادات دارد؛ هر شهروندی که هر چیزی را تشخیص داد که برای کشورش مفید است، آن را از طریق وبگاهی برای نظام پیشنهادات می‌فرستد. پیشنهاد من این است که هر ایرانی با هر تخصصی و هر درجه سواد بتواند ایده دهد، ایده‌ها داوری شوند و بعد با اسم فرد ثبت شود. در نهایت دانشجویانی که قرار است تحقیقات کاربردی متناسب با نیازهای جامعه ارائه دهند از پیشنهادات استاد استفاده کنند و یا از ایده‌های جمع‌آوریشده در پایگاه استفاده کنند. در این صورت شما کل جامعه را بسیج می‌کنید و ذهن افراد را باز می‌کنید.
زلفی‌گل تاکید کرد: ما باید به این باور برسیم‌که در جا‌هایی مسیرمان را باید عوض کنیم؛ مشکلی که اکنون داریم این است که بعضی از مدیرانمان با نگاه ۴۰ سال پیش می‌خواهند جامعه مدرن امروز را مدیریت کنند که این روش پاسخگو نیست.
وی یادآور شد: من گمان می‌کنم مفهوم اینکه مقام معظم رهبری فرمودند "دولت جوان حزب‌اللهی" کسانی هستند که دنیای امروز، نیازمندی‌های امروز و دانش امروز را بفهمند. مگرنه با سیاست‌ها و نگاه‌های ۴۰ سال پیش مدیریت سیستم‌های نرم‌افزاری موجود امکان‌پذیر نیست.
محمدعلی زلفی‌گل بیان داشت: در کشور ما توزیع متوازن استعداد‌ها در رشته‌های مختلف نیست و در کشور‌های پیشرفته توزیع متوازنی وجود دارد یا اگر نیست با توجه به سیاست‌هایشان نخبه‌ترین افراد به رشته‌های علوم انسانی و علوم‌پایه می‌روند که سیستم مدیریت جامعه‌شان را بتوانند هدایت کنند و کمبود‌های خود را در زمینه علوم طبیعی از طریق جذب نخبگان از کشور‌های دیگر حل می‌کنند. اما در کشور ما گرایش افراد به رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی به دلیل کم بودن شغل بعد از فارغ‌التحصیلی، کم شده است و این از نظر من یک ضایعه بزرگ است.
وی تشریح کرد: بنده سال‌ها قبل پیشنهاد بورس افراد در رشته‌های علوم پایه را از دوره لیسانس و حتی دیپلم را دارم؛ این امر باعث می‌شود که بخشی از نخبگان به رشته‌های علوم پایه بروند.
دکتر زلفی‌گل خاطرنشان کرد: ما در در یک سری مواقع نگاه‌هایمان را تغییر دهیم؛ دولت باید برای رشته‌های سرنوشت‌سازِ ما هزینه کند.
وی ادامه داد: البته از اینکه نخبگان ما به رشته‌های پزشکی می‌روند، باید خوشحال باشیم، زیرا اگر سلامت وجود نداشته باشد، تمام زندگی انسان هیچ است، اما ما باید با ایجاد شرایط کاری کنیم که دانش‌آموزی که مدال طلای شیمی، ریاضی یا فیزیک را کسب می‌کند، آینده‌اش تضمین شده باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: اشکال دیگری که در فرهنگمان داریم این است که می‌خواهیم ره صدساله را یک‌شبه طی کنیم؛ البته می‌شود سرعت پیشرفت را افزایش داد، اما مسائل علمی و دانایی جامعه امری تدریجی است.
وی افزود: در عرض ۳۴ سال توفیقات علمی زیادی نصیب ایران شده و ما باید قدردان باشیم؛ اکنون باید ببینیم چه کاری باید انجام دهیم که همان‌طور که در علوم بنیادی و تولید علم موفق بودیم، در زمینه کاربردی هم موفق باشیم و تجربیات خود در زمینه کاربردی کردن هم استفاده کنیم.
دکتر محمدعلی زلفی‌گل اعلام کرد: ما در جا‌هایی که خواستیم، توانسته‌ایم. در یک سری موارد هم مانند نانو سیاست‌های درستی را به کار بستیم. بجا اقدام کردم هنگامی که علم جدیدی ایجاد می‌شود، خوب است؛ اکنون اگر کشور ما روی مولکولار ایمیجینگ فکوس کند، تمام صنایع ایران در تمام عرصه‌ها دگرگون می‌شود و اختلاف ما با سایر کشور‌های پیشرفته هم در سایر عرصه‌ها زیاد نخواهد بود که تنها خودباوری لازم است.
وی خطاب به بسیجیان گفت: سعی کنید بخاطر پیشرفت کشور در دایره علم، علم را سیاسی نکنید؛ هر ایرانی با هر تفکر و مذهبی که در زمینه علمی می‌تواند کمک کند، شما بسیجیان باید از دیدگاه‌هایش استفاده کنید.
خبرنگار: میرزایی