به گزارش خبرنگار بسنا، دکتر شهرام زرنشان استادیار حقوق بینالملل دانشگاه بوعلی سینا در "نشست علمی بررسی ترور شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی از منظر حقوق بینالملل" که با همکاری دانشگاه بوعلی سینا، شعبه غرب انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد و کانون وکلای دادگستری استان همدان در سالن اجتماعات شهید چمران دانشکده علوم پایه برگزار شد، ضمن تسلیت شهادت سردار سلیمانی گفت: اقدام امروز ایران (حمله موشکی به عینالاسد) میتواند پوششی بر اتفاقات اخیر و زخمهایی که بر ما زده شد، باشد.
وی پیرامون کارآمدی یا ناکارآمدی حقوق بینالملل بیان داشت: ما انکار نمیکنیم که در بحث حقوق بینالملل ناکارآمدی وجود دارد. ما محکمهای نداریم که ادعاها را در آن بررسی کنیم اما نباید آن را نادیده بگیریم؛ همین که طرفین قضیه سعی میکنند اقدامات خود را با مقررات حقوق بینالملل منطبق کنند یعنی حقوق بینالملل را میتوانیم علیرغم نواقص و مشکلاتش داشته باشیم و به عنوان یک ابزار به آن متوسل شویم.
شهرام زرنشان ابراز کرد: درباره ماهیت عمل ترور سلیمانی در ایران هم دو نوع رویکرد وجود دارد؛ اول این که ما آن را به عنوان یک عمل تجاوزکارانه در نظر بگیریم و دوم آن را به عنوان یک قتل هدفمند یا عمل تروریستی تلقی کنیم.
وی تشریح کرد: اقدام تجاوزکارانه در قطعنامه تعریف تجاوز تعریف شده که محتوای آن در حقوق بینالملل عرفی و عام پذیرفته شده است؛ اقدام نظامی علیه حاکمیت یک کشور (قلمرو زمینی، هوایی و دریایی کشور) اقدام تجاوزکارانه است.
دکتر زرنشان تصریح کرد: ترجیح بنده این است که این اقدام را یک اقدام تروریستی و یک قتل هدفمند قلمداد کنم؛ از نظر من ترور سردار سلیمانی یک اقدام تجاوزکارانه علیه ایران محسوب نمیشود. هرچند که بسیاری از قوانین حقوق بینالملل از جمله قطعنامه تعریف تجاوز متاسفانه قابلیت تعریف باز دارد.
وی اعلام کرد: حضور نیروهای مسلح یک کشور در کشور دیگر بدون اجازه کشور میزبان عمل تجاوزکارانه است متنهی از آنجایی که یک توافقنامه امنیتی بین عراق و آمریکا بسته شده است و حتما اجازه حضور نیروهای نظامی داده شده لذا صرف حضور سربازان آمریکایی تجاوز به خاک عراق محسوب نمیشود؛ اما اگر هر اقدامی از سوی دولت آمریکا انجام شود که برخلاف توافقنامه امنیتی باشد -که ظاهرا اقدامات اخیر آمریکا برخلاف آن است- آن اقدام تجاوزکارانه محسوب میشود.
دکتر شهرام زرنشان تبیین کرد: بحث دفاع مشروع زمانی مطرح میشود که اقدام مسلحانه علیه دولتی صورت پذیرد؛ ما برای اینکه ببینیم میتوانیم دفاع مشروع را مورد استناد قرار دهیم باید نوع و ماهیت عمل آمریکا را مشخص کنیم.
وی متذکر شد: طبق صحبتهایی که شد ما نمیتوانیم اقدام آمریکا را اقدام تجاوزکارانه قلمداد کنیم که بر اساس حقوق بینالملل عمل او را دفاع مشروع حساب کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا در ادامه عنوان کرد: نامهای که دولت ایران برای شورای امنیت ارسال کرده و مصاحبهای که دکتر ظریف داشتند بر این تاکید کردند که اقدام نظامی امریکا علیه سردار سلیمانی معادل یک حمله مسلحانه قلمداد شده و در واقع ما در پاسخ به آن میتوانیم متوسل به حق دفاع مشروع شویم.
وی خاطرنشان کرد: قاعده کلی این است که ما نمیتوانیم در پاسخ به اقدام تروریستی به پاسخ مشروع داشته باشیم اما رویکرد دولتها متفاوت است و رویکرد آمریکا و ایران پاسخ مشروع است؛ همچنین میتوان در مقابل این اقدامات، متوسل به اقدامات متقابل شد.
خبرنگار: میرزایی
عکس: علیاحمدی