پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

به گزارش خبرنگار بسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی حسینی یمین مدرس حوزه و دانشگاه در جلسه پایانی سلسله نشست های گفتمان دینی با بررسی ادله اثبات صانع که در سالن جلسات نهاد رهبری برگزار شد، گفت: ما انسان‌ها یک تصور و یک تصدیق درون خود داریم که این تصور ممکن است درست یا غلط باشد؛ تصور غلط یعنی خداوند در عرض موجودات است، اما در تصور درست یعنی عالم تجلی خداوند است.
وی ادامه داد: در مورد تصدیق باید گفت تصدیق یا با عقل است یا با دل؛ برای تصدیق با دل نیاز به پاکی فطری است چرا که اگر انسان گناه کند خدا را نمی‌شناسد. همچنین با عقل نیز خداوند قابل اثبات است. حجت‌الاسلام حسینی یمین ابراز کرد: موجودات بالاخره از مبدأیی به وجود امده اند؛ این مبدا ممکن است بدون شعور یا باشعور باشد که ما فرض می کنیم مبدأ باشعور است زیرا به عقل نزدیک‌تر می‌باشد.
وی عنوان کرد: در بحث اثبات خداوند مساله‌ای به نام علل دین گریزی به وجود می‌آید که این علل روان شناختی هستند مانند اظهار نظر غیرمتخصص‌ها در دین و یا عمل بدِ مسلمانان؛ شهید مطهری در بحث علل گرایش به مادی‌گری به این موضوع پرداخته است.
حسینی یمین در ادامه بیان داشت: بعد از بحث اثبات خدا وارد بحث صفات او می شویم. در این بحث تصور صفات خداوند را داریم؛ برخی قائل‌اند که معطّله‌اند به معنی اینکه صفات خداوند برای آنها قابل فهم نیست. همچنین برخی مجسمه‌اند یعنی معتقد هستند که خداوند عین خود انسان است و ویژگی‌های انسان را دارد، اما ما نه معطّله هستیم نه مجسمه. ما به تصور اجمالی از صفات خداوند قائلیم.
وی اظهار کرد: صفات خداوند شبهاتی را ایجاد می‌کند که این شبهات در زمینه قدرت، علم، حکمت و عدالت خداوند است؛ در بحث عدالت، عدالت در دنیا و آخرت را داریم.
مدرس حوزه و دانشگاه در رابطه با بحث توحید افعال خداوند گفت:
اصل موضوع در بحث افعال خداوند این است که چگونه خداوند اراده خود را در عالم ایجاد می کند؛ همه مباحث به این برمی‌گردد که ما قائل به توحید افعالی هستیم به معنی که هر فعلی از هر فاعلی سر میزند به خداوند برمی‌گردد. چند موضوع مهم در این بحث وجود دارد یکی بحث توحید افعالی و دیگری بحث قضا و قدر است.
وی بیان داشت: توحید افعالی یعنی ما قائل به «لاحول ولا قوة الا بالله» در نظام طولی و نظام عرضی عالم هستیم که فهم این مسأله در دو نظریه یعنی علم کلام و فلسفه مطرح است؛ در علم کلام تصور می‌شود که معلولِ معلولِ من، معلولِ من است و در علم فلسفه تحلیل این است که هر وجودی غنی یا فقیر است.
حجت‌الاسلام حسینی یمین افزود: فلاسفه همچنین قائل هستند یک وجود غنی (مستقل) و یک وجود فقیر (رابط) وجود دارد؛ وجود غنی همان خداوند متعال است که همه موجودات وابسته او هستند که این تحلیل، تحلیل دقیق‌تری از علم کلام است.

حسینی یمین در ادامه یادآور شد: توحید افعالی اگر به صورت طولی تفهیم شود آنگاه با اختیار منافاتی ندارد، یعنی اختیار من در طول خداوند است
وی افزود: در بررسی فضای قضا و قدر می‌بینیم که در رابطه نظام عرضی خداوند است؛ قضا به معنی حتمی٬ قطعی و قدر به معنای اندازه گیری است. فلاسفه این فضا را علت و معلول نامیده‌اند.
حسینی یمین اظهار داشت: علوم انسانی و مختلف به وجود امده‌اند تا فضای قضا و قدر الهی را بفهمند و قوانین حاکم بر انسان را کشف کتند؛ این قوانین دو گونه نظام تکوینی و تشریعی هستند که هرکدام به دو قسمت فردی و اجتماعی تقسیم می شود و این دو نظام باهم هماهنگی دارند. شهید مطهری خانواده را بین این دو قرار می‌دهد و معتقد است خانواده نه فردی است نه اجتماعی.
سید مجتبی حسینی یمین گفت: نظام تشریعی در عقل، قرآن و سنت آمده است که منابع فقه نام دارند و علم اصول به وجود امد تا بتوانیم این منابع را استنباط کنیم.
وی تبیین کرد: خداوند عالم را طوری آفرید که هیچ چیز لاینحلی در دنیا وجود نداشته باشد و هیچ چیز بیهوده ای در جهان وجود نداشته باشد؛ این نظام، نظام احسن نام دارد.
حسینی یمین با اشاره به خطبه ۸۰ نهج البلاغه «زنان ناقص العقل اند» متذکر شد: این خطبه با «الله احسن کل شی به معنای خداوند همه چیز را به بهترین شکل آفریده است» در تناقض است؛ این تناقض با فهم دقیق خطبه ۸۰ نهج البلاغه برطرف می‌شود. اعراب گاهی نقص را به معنی متفاوت بودن بیان می‌کردند.
وی تشریح کرد: نکته قابل بحث این است که ما سنت‌های شناخته نشده زیادی داریم که هم مادی هستند هم غیرمادی؛ فضای دانشگاه باید به گونه‌ای باشد تا علوم دیگر را کشف کنیم چرا که علم ۲۹ حرف دارد و تنها ۲ حرف از آن شناخته شده است.
حجت‌الاسلام حسینی یمین در پایان به معرفی کتاب‌های "تمدن‌زایی شیعه" و "علل تزلل تمدن غرب" از اصغر طاهرزاده پرداخت.

خبرنگار: گمارنوری
عکس: رضا علی احمدی