دکتر وحید پاشایی عضو هیأت علمی گروه معارف دانشگاه بوعلیسینا و دبیر دفتر وحدت حوزه و دانشگاه استان همدان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار بسنا بیان داشت: اختلاف نظر در خصوص تاریخ ولادت پیامبر بین شیعه و اهل تسنن به مسائل تاریخی برمیگردد که یک اتفاق کاملا طبیعی است.
وی افزود: یکی از قدیمیترین سنتهای تاریخنگاری در اسلام بحث ثبت تولد و وفات شخصیتهای برجسته بوده است، طبیعتا پیامبر اکرم محوریترین شخصیت جهان اسلام نیز، از این قضیه مستثنی نیست؛ اینکه اهل سنت ولادت پیامبر را ۱۲ ربیع الاول و شیعه ۱۷ ریبع الاول میدانند، به دلیل همان تاریخنگاری است.
پاشایی گفت: مورخان شواهد تاریخی را جمعآوری میکردند تا به یک نظر برسند، طبیعتا به طور صددرصد نمیتوان روی شواهد تاریخی حساب باز کرد، به خصوص آن زمان که ثبت و ضبط وقایع به صورت مکتوب نبود و اتفاقات بیشتر شفاهی و سینه به سینه حفظ میشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلیسینا اظهار داشت: بعد از انقلاب اسلامی این مسئله مطرح شد که از ولادت پیامبر به روایت اهل تسنن تا ولادت پیامبر به روایت شیعه که یک هفته است، به نام هفته وحدت معرفی شود؛ شاید بتوان گفت هفته وحدت یکی از ثمرات خوب انقلاب اسلامی است.
وی در ادامه عنوان کرد: این بحث جهانی بوده اما در کشور ما این مسئله بیشتر و پررنگتر مطرح میشود، زیرا یک حکومت شیعه است که اهل سنت هم در آن زندگی میکنند؛ امت جمهوری اسلامی هم ادعای مقابله با اهل سنت را ندارد و آنها را برادر خود میداند.
دبیر دفتر وحدت حوزه و دانشگاه استان همدان تصریح کرد: این وحدت اسلامی فارغ از ابعاد و نتایج عقیدتی، ابعاد سیاسی خوبی نیز دارد. در حدود ۲۰۰ سال اخیر اختلافات بین شیعه و اهل سنت زیاد شده است، که اگر عقیده و مذهب باعث این اختلافات بود، بین شیعه و سنی از ابتدای اسلام اختلاف بوجود میآمد، اما این گونه نیست و پشت صحنه این اختلافات به ظاهر عقیدتی، در واقع بحثهای سیاسی وجود دارد و در آن اهداف سیاسی دنبال میشود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: وهابیت بیشتر فرقه سیاسی دارد تا فرقه مذهبی، یعنی پوشش آن مذهبی است اما اهدافی که دنبال میکند سیاسی است و همین تفکر وهابی بین مسلمانان اختلاف ایجاد کرده است و از این تفرقه افرادی غیر از مسلمانان همچون داعش، طالبان و ... سوءاستفاده می.کنند.
پاشایی بیان داشت: در ادیان دیگر مانند مسحیت، یهودیت، بودا و ... هم فرقههای مختلفی وجود دارد اما اختلافاتی که بین مسلمانان وجود دارد در بین آنها نیست و یا خیلی کمتر است.
وی افزود: جالب است بدانید که شیعه و اهل سنت اشتراکات زیادی از جمله خدا، کتاب و پیامبر دارند و اختلاف نظرشان بین مسائل فقهی و احکام است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تشریح کرد: در جهان حدودا ۱۵۰۰۰۰ مسلمان با منابعی غنی مانند غرب آسیا خاورمیانه سرشار از انرژی نفت، گاز، منابع زیر زمینی و ... وجود دارد اما مسلمانان به طور کامل از این منابع بهره نمیبرند و سود آن برای کسانی است که از این جریانها سوءاستفاده میکنند.
وی اضافه کرد: وهابیت در این امر، از تکفیر استفاده میکند و طرف مقابل خود را کافر میداند، آنها جمعیت چندانی ندارند اما بازوان تبلیغاتی قوی دارند؛ تقریبا ۵۰۰ الی ۶۰۰ میلیون صوفی در جهان اسلام وجود دارد که دارای تفکرات عرفانی بوده و از نظر مذهب شیعه یا غالبا سنی هستند، ولی تفکرات عرفانی باعث شده است که توسل را قبول داشته باشند و همچنین احترام به اولیا و مردگان خود را جایز بدانند، یعنی تفکری مقابل تفکر وهابیت دارند؛ اما وهابیت تمام این موارد را رد میکند و هرکسی به این موارد معتقد باشد کافر میداند.
پاشایی گفت: اگر وهابیت را بررسی کنیم بیشتر به انگیزههای سیاسی میرسیم تا انگیزههای عقیدتی؛ شیعه و سنی اختلاف عقیدتی دارند و ممکن است از نظر سیاسی در بعضی مواقع همسو باشند؛ بنابراین اختلاف عقیدتی دلیل بر دشمنی نیست.
دبیر دفتر وحدت حوزه و دانشگاه استان همدان توضیح داد: وحدت مسئله مهمی است، هرچقد مسلمانان متحدتر باشند هم از نظر عقیدتی و هم از نظر سیاسی به نفع خود آنهاست؛ هفته وحدت از نظر سیاسی بسیار تاثیرگذار است، اهل بیت پیامبر مختص شیعیان نیست، در اهل سنت احترام به اهل بیت پیامبر وجود دارد، شاید تفکری که ما نسبت به امام داریم را نداشته باشند، اما ایشان را انسانهای عالم و فاضل میدانند.
پاشایی افزود: اگر این مسئله عملیاتی شود و همه کشورهای اسلامی این ماجرا را بپذیرند، نفوذ بر روی کشورهای اسلامی کمتر و اتحاد بین آنها بیشتر میشود، بسیاری مسائل برطرف شده و روابط تجاری، سیاسی و فرهنگی آنها گسترش پیدا میکند.
وی در ادامه اذعان کرد: بحث وحدت باعث شناسایی دشمن حقیقی مسلمانان میشود اما اگر جامعه درگیر اختلافات درونی باشد فرصت ندارد به اتفاقات بیرونی توجه کند و از هم میپاشد؛ از نظر عقیدتی هم هفته وحدت تاثیرگذار است زیرا زمانی که اختلافات وجود نداشته باشد، افراد میتوانند در فضای مسالمتآمیز در مورد عقاید خود صحبت و تحقیق کنند و عقیده طرف مقابل را بشناسند؛ در واقع اگر وحدت وجود داشته باشد، شناخت هم بوجود میآید.
پاشایی بیان کرد: زمانی که کتابهای تاریخی را مطالعه میکنیم عمدتا از فعالیتهای نظامی پیامبر میگویند، برای مثال میگویند پیامبر ۱۳ سال در مکه بودند، سختی کشیدند و بعد به مدینه مهاجرت کردند، سال اول این جنگها را داشتند سال دوم این جنگها و ...؛ لذا یک نفر که خارج از جریان اسلامی باشد وقتی سراغ پیامبر را میگیرد در مرحله اول احساس میکند پیامبر یک فرمانده نظامی بوده، با وجود اینکه بخش کوچکی از زندگی پیامبر به مسائل جنگی مربوط می شود و هدف اصلی پیامبر زنده نگهداشتن مکارم اخلاق بوده است.
وی در ادامه داد: برای مثال زمانی که پیامبر در مکه بودند، سران مکه به بچههای خود میگفتند پیامبر شخصیت خشن و بدی است پس هرجا پیامبر را دیدید او را بزنید، بچهها گلولههای گلی که در وسط آن خارهایی مخصوص وجود داشت، درست میکردند و زمانی که پیامبر را میدیدند آن گلولهها را به طرف ایشان پرتاب میکردند، اما پیامبر این گلولهها را در دامن خود جمع میکرد، بچهها را صدا میزد و میفرمود شما برای ساخت گلولهها زحمت میکشید اینها را دوباره به شما میدهم که اگر خواستید مرا بزنید به زحمت نیفتید؛ بچهها دچار دوگانگی شده بودند زیرا آنها از پیامبر سراسر مهربانی میدیدند.
پاشایی در پایان بیان کرد: در هفته وحدت بهتر است روی شخصیت پیامبر بیشتر تمرکز کنیم، چراکه محوریترین شخصیت جهان اسلام پیامبر است؛ امروزه به دلیل توهینی که در فرانسه اتفاق افتاده بحثهایی وجود دارد و مسلمانان واکنشهایی نشان میدهند؛ اما ما متاسفانه پیامبر را خوب معرفی نکردیم لذا از این ایام میتوان برای این کار استفاده کرد.
خبرنگار: اسماعیلی