پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

متن یادداشت دکتر حشمت‌اله سعدی عضو هیأت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، به شرح زیر است:

هر ساله هفته منابع طبیعی در ایران بین ۱۵ تا ۲۲ استفند برگزار می‌شود. نخستین روز این هفته با هدف ترویج کاشت نهال روز درختکاری نامگذاری شده است. مردم در این روز با کاشت درخت به استقبال سال نو رفته و در واقع با این کار نمادین در آستانه بهار، زندگی را به زمین باز می‌گردانند. روز درختکاری نخستین‌بار در سال ۱۸۷۲ در کشور آمریکا در تاریخ ۱۰ آوریل (۲۱ فروردین)، توسط فردی به نام استرلینگ مارتون برگزار شد، اما بعد از مدتی این تاریخ به آخرین جمعه ماه آوریل تغییر یافت. امروزه بیشتر کشور‌های دنیا روز درختکاری را محترم شمرده و در این روز به کاشتن نهال اقدام می‌کنند. البته تاریخ این روز با توجه به آب و هوای هر کشور متفاوت است و بیشتر سعی می‌کنند تا در موقعی از سال این کار را انجام دهند که درخت قابلیت رشد کردن را داشته باشد. برای مثال می‌توان به کشور‌هایی مانند آلمان، مصر، پاکستان اشاره کرد که روز درختکاری به ترتیب در روز‌های ۵ اردیبهشت، ۲۶ بهمن، ۲۷ مرداد است.

در بسیاری از کشور‌های جهان مانند بلژیک روز درختکاری تعطیل عمومی است و مردم همه با همه با شوق و اشتیاق در این روز مشارکت می‌کنند. در برخی از کشور‌ها مثل برزیل در روز درختکاری مدارس تعطیل و با محوریت آموزش و پرورش و مشارکت دانش‌آموزان این جشن برگزار می‌شود. بزرگترین نهضت درختکاری در دنیا در کشور هند و چین برگزار می‌شود. در کشور چین علاوه بر حضور فعالیت مردم در روز درختکاری، هر شهروند موظف است هر ساله سه تا پنج نهال غرس کند. متاسفانه در سال‌های اخیر روز درختکاری در ایران به نهضتی نمادین تبدیل شده است و حضور مردم کم‌رنگ شده است.

در بسیاری از کشور‌های جهان، کاشت نهال با نیت و اهداف خاصی نیز انجام می‌شود. مثلا در چین زوج‌های جوان در روز ازدواج خود نهالی به یادگار می‌کارند و تا پایان عمر از آن نگهداری می‌کنند. در برخی از کشور‌ها نیز همزمان با تولد نوزاد در خانواده نهالی غرس می‌شود. در سال‌های اخیر در ایران به یاد برخی از بزرگان و یا شهدای جنگ تحمیلی و یا به یاد کسانی که در راه وطن رشادت‌هایی از خود بروز داه‌اند، مثلا شهدای آتش‌نشان نهالی کاشته شده است.

امسال هم‌زمان با سراسر کشور هفته منابع طبیعی در استان همدان با مشارکت مردم و برخی از نهاد‌ها و سازمان‌ها برگزار می‌شود. شایسته است در دانشگاه نیز به یاد افرادی که در زمینه محیط زیست، منابع طبیعی، توسعه فضای سبز کار خارق‌العاده انجام داده اند، نهالی به یادگار غرس شود. در همین رابطه باید به دو تن از اساتید برجسته و بین‌المللی که اکنون در میان ما نیستند و در حوزه محیط زیست افتخار آفریدند اشاره کرد؛ مرحوم دکتر محمدتقی فرور یکی از این چهره‌هاست. وی در سال ۱۳۲۰ چشم به جهان گشود و درس‌خوانده دبیرستان البرز تهران است. او تحصیلات عالیه خود را در زمینه‌های معماری، مهندسی، ریاضیات محض و فیزیک در دانشگاه آمریکایی بیروت، دانشگاه اوانزویل و دانشگاه واشنگتن آمریکا گذرانده و دکتری اکولوژی و علوم اجتماعی را از دانشگاه واشنگتن دریافت کرد. دکتر فرور با تسلط بر زبان‌های ترکی، فارسی، عربی، انگلیسی، اسپانیایی و فرانسه در طول بیش از ۴۵ سال زندگی حرفه‌ای خود، پست‌ها و همکاری‌های متعددی در آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین، کارائیب و همچنین در اروپا و آمریکای شمالی به عنوان مدافع حقوق عرفی جوامع بومی و محلی ایران و جهان و دستیابی به معیشت پایدار، محقق، طراح، مدیر برنامه، مشاور ارشد، راهبر تیم، ارزیاب، تسهیلگر اجتماعی و سیاست‌گذار داشته است. وی از بنیانگذاران سازمان حفاظت محیط زیست، دانشگاه بوعلی‌سینا بود و چند سالی نیز معاونت پژوهشی دانشگاه را برعهده داشت. دکتر محمدتقی فرور یکی از فعالان و کنشگران و متخصصان محیط‌زیستی بود که یک ویژگی ارزشمند و منحصر به فرد داشت و آن این بود که خیلی شبیه حرف‌هایی که می‌زد و شعار‌هایی که می‌داد، زندگی می‌کرد. او به همه آنچه می‌گفت پایبند بود. خودش از تجملات فاصله می‌گرفت و ساده‌زیست بود، تا جایی که تلاش می‌کرد از تن‌پوش‌هایی استفاده کند که کاملا ملی باشد. او انسانی فوق‌العاده خاکی و مردمی بود و می‌کوشید تمام فرهنگ کشور خودش را بشناسد. او کوشید یاد بگیرد که ایرانیان چگونه در طول چند هزار سال گذشته در این تمدن به صورت پایدار زندگی کرده‌اند. او رمز این پایداری را با استفاده از تجربیات و دانش فنی که داشت، به روز می‌کرد. بدون شک چنین بزرگ مردی شایسته قدردانی است.

دومین فردی که سال‌ها در دانشگاه بوعلی‌سینا در حوزه محیط زیست فعالیت نمود و منشا اثار بسیار مهمی بود، مرحوم دکتر قاسمعلی عمرانی است. وی در سال ۱۳۱۷ در اصفهان به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی تا دوره دانشسرای مقدماتی را در اصفهان و تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکتری در کشور آلمان سپری نمود. او بعد از اتمام تحصیلات به مدت ۳ سال در سازمان محیط زیست تهران و ۸ سال در مجتمع محیط زیست دانشگاه بوعلی‌سینا سپری مشغول فعالیت بود. حوزه فعالیت دکتر عمرانی عمدتا در زمینه مدیریت مواد زاید بوده و کتاب‌های بسیاری را در این زمینه تالیف نموده است. وی پس از پایان دوره خدمت خود در دانشگاه بوعلی‌سینا به مدت ۲۳ سال تدریس و تحقیق در دانشکده بهداشت دانشگاه تهران ادامه داد و پس از بازنشستگی در دانشکده محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی مشغول فعالیت شد.

یادشان گرامی