پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

به گزارش خبرنگار بسنا، حجت الاسلام حسینی عضو هیات علمی دانشگاه در نشست هم‌اندیشی اساتید با موضوع «دموکراسی و حق سرنوشت از دیدگاه اسلام و غرب» که در سالن همایش‌های فجر برگزار شد، گفت: دموکراسی تعریف‌های متفاوتی دارد اما یک تغریف شابع برای آن حاکمیت مردم برای مردم و‌ توسط مردم است‌ و‌ این معنا در اعلامیه حقوق بشر ماده ۲۱ بند ۳ به صراحت آمده است.
وی تشریح کرد: در سال ۱۷۷۶ آمریکا که جزو مستعمرات بریتانیا بود، مستقل شد و یک اعلامیه استقلال داد که در آن نکات فراوانی درباره حقوق بشر آمده بود؛ گفته می‌شود یکی از منابع نخستین موثر در اعلامیه حقوق بشر اعلامیه استقلال آمریکا بود. حسینی تبیین کرد: آمریکایی‌ها ۱۱ سال بعد از استقلال خود قانون اساسی برای خود نوشتند؛ دو سال بعد فرانسه هم‌ قانون اساسی خود و هم یک سند با نام اعلامیه حقوق بشر و حقوق شهروندی فرانسه را نوشت. این سند دومین سند تاثیر گذار در اعلامیه حقوق بشر است.
وی خاطرنشان کرد: در اعلامیه استقلال آمریکا از خداوند و اینکه او انسان‌ها را آزاد آفریده است نام برده شده بود اما در اعلامیه حقوق بشری که فرانسه ارائه داد، نام خداوند کنار گذاشته شد.
حجت الاسلام حسینی بیان کرد: بعد از جنگ جهانی، اندیشمندانی مانند ژان‌ژاک روسو، ژان ورتر، جان لاک و ... که آثار فراوانی داشتند و در بازتاب دادن حرف‌ها نقش داشتند، دلیل مطالبه عمومی و گفتمان نسبت حقوق بشر شدند.
وی گفت: بعد از جنگ جهانی دوم که ۵۵ میلیون انسان کشته داد، در ماده ۵۵ منشور ماموریت داده شد که برای اعتلا و ارتقای حقوق بشر یک کمیسیون پیش‌بینی شود که حقوق بشر در آن تدوین شود.
وی یادآور شد: تا سال ۱۹۴۵ منشور ملل متحد تصویب شد که ۵ کنفرانس اعم از یالتا، سانفرانسیسکو و کنفرانسی در تهران مقدمه‌ای برای تدوین این منشور شد و زیر بنای اعلامیه جهانی حقوق بشر گذاشته شد.
وی در ادامه تصریح کرد: به لحاظ حقوقی، اعلامیه بار حقوقی و ضمانت اجرا ندارد اما این اعلامیه که مملو از قواعد الزام آور است، به خودی خود الزام آور برای کشور عضو محسوب می‌شود.
حسینی اظهار کرد: در ماده ۲۱ اعلامیه حقوق بشر بند ۳ گفته شده خواست مردم باید مبنای اقتدار و مبنای کشور باشد؛ دقت کنید آن چیزی که کشور را جلو می‌برد و باعث پیشرفت می‌شود، اقتدار است نه قدرت.
وی توضیح داد: ما دو ‌نوع تحلیل می‌کنیم؛ یکی با نگاه اول و‌ دیگری با نگاه ثانویه. در نگاه اول علامه طباطبایی با صراحت می‌گوید در اسلام دموکراسی وجود ندارد.
حجت الاسلام حسینی ادامه داد: قرآن به صراحت گفته است انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنو و یعطون زکات و ‌یقیمون صلاة.
وی تاکید ‌کرد: دموکراسی معنی دیگری نیز دارد؛ دموکراسی گاهی به عنوان یک ارزش و گاهی به عنوان یک روش خطاب می‌شود. حسینی تشریح کرد: دموکراسی به معنای یک ارزش یعنی هر چیزی که مردم گفتند حق است و راه درست و حق همین است اما ما این نظر را قبول نداریم.
وی تصریح کرد: نظام اسلامی نه دموکراتیک و‌ نه تئوتراتیک است؛ دموکراسی به عنوان یک ارزش و همچین اقتدارگرایی را اسلام قبول ندارد.
حسینی عضو‌هیات علمی دانشگاه در توضیح مطلب گفت: تئوکراسی حکومت مدل مسیحیان بود که پاپ‌ها و مقامات روحانی گفتند ما نمایندگان خدا هستیم، شما باید هر کاری که دستور دادیم انجام دهید و هیچ حقی ندارید که اسلام این را قبول ندارد.
وی اظهار داشت: اسلام می‌گوید ما یک مدل حکومتی داریم که دو رکن دارد؛ یک رکن مشروعیت این حق است.
وی بیان داشت: سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر انسان‌ها اسلام را نخواستند چه می‌شود؟ باید گفت برای اجرا و تحقق نظام اسلامی مقبولیت نیز باید باشد که این مقبولیت رکن دوم حکومت اسلامی است و این دقیقا همان چیزی است که در دموکراسی به مثابه یک روش مطرح است.
وی عنوان کرد: دموکراسی به عنوان یک روش یعنی نفی استبداد برای راه ‌حل نه راه حق را ما قبول داریم. دلیل آن هم این است که فلسفه قدرت در اسلام رشد دادن و توانمندسازی مردم است.
وی تاکید کرد: در قرآن گفته شده لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و لقد ارسلنا معهم الکتاب و المیزان لیوقوم ناس بالقسط؛ یعنی ما کتاب و میزان خود را فرستادیم برای اینکه مردم باید عدالت اجتماعی را برقرار کنند نه پیامبران لذا فرمود لا اکراه فی الدین و قل الحق و من شاء فلیومن و من شاء فلیکفر لذا یک آزادی تا حد زیادی وجود دارد. در هیچ دینی جز اسلام گفته نشده که شخصی که کافر است و می‌خواهد حرف حق را بشنود می‌تواند در امن و آزادی حرف حق را بشنود و در جایی که امن است رسیده شود.
حسینی اعلام کرد: اسلام به اراده آزاد و انتخاب مردم اهمیت داده است و خداسالاری مردمی را ارائه داده است؛ اسلام در ذات خود نفی استبداد و دخالت دادن نظر مردم را دارد لذا جمهوریت از ذات خود اسلام است.

خبرنگار: میرزایی
عکس: اصلانی