پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

دکتر مسیب یارمحمدی واصل، مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا و عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار بسنا اظهار داشت: سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر به افراد توصیه می‌کند در مناطقی که انتقال کووید-۱۹ گسترده است، حتماََ ماسک بپوشند.

وی در رابطه با انواع ماسک‌ها تشریح کرد: نوعی از ماسک‌ها به نام ماسک جراحی یا مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد که از انتشار عفونت بین بیمار و پرسنل بهداشتی درمانی پیشگیری می‌کند. این نوع ماسک‌ها با صورت به طور کامل متناسب نبوده و هنگام دم میزان زیادی از هوای آلوده می‌تواند از فضای بین ماسک و صورت وارد ریه فرد شود.

یارمحمدی واصل افزود: ماسک‌های جراحی باید پس از استفاده در بسته‌های پلاستیکی بسته و دفع شوند. ماسک‌های جراحی یا مراقبت‌های بهداشتی صاف یا چین دار هستند که بند آنها به دور سر بسته می‌شود. در صورت پوشیدن ماسک‌های پزشکی، استفاده و دفع مناسب برای اطمینان از مؤثر بودن آنها و جلوگیری از افزایش خطر انتقال ناشی از استفاده نادرست و دفع ماسک‌ها ضروری است.

وی عنوان کرد: ماسک‌های جراحی برای پوشاندن دهان و بینی در نظر گرفته شده است. آنها با موادی طراحی شده‌اند که می‌توانند ذرات بزرگ و ترشحات را مسدود کنند، ولی همچنان ذرات کوچک می‌توانند از ماسک پزشکی نفوذ کنند.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل تشریح کرد: ماسک‌های معروف به اف‌اف‌پی (filtering facepiece) از انواع پیشرفته ماسک‌های محافظت تنفسی هستند. سوپاپ روی ماسک به منظور تسهیل خروج هوای بازدمی به جای کناره‌های ماسک می‌باشد. سوپاپ از تراکم رطوبت هم جلوگیری می‌کند. مدت زمان کارایی حفاظتی این ماسک‌ها بین سه تا هشت ساعت برآورد شده است.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا تبیین کرد: ماسک FFP از چندین لایه مواد تشکیل شده است که از عبور ذرات بسیار ریز جلوگیری می‌کند؛ این ماسک‌ها با توجه به درصد فیلتر داخلی و نفوذ به خارج در سه نوع طبقه‌بندی می‌شوند. ماسک FFP1 درصد فیلتر آن ۸۰ درصد است و میزان نفوذ آن از داخل به خارج (انتقال ذرات تنفسی به خارج) ۲۲ درصد ارزیابی شده است. این ماسک معمولا برای محافظت در مقابل گردوغبار کارایی دارد. اما بهترین نوع این ماسک‌ها انواع FFP2 و FFP3 آن است که درصد فیلتر آن به داخل ۹۴ و ۹۹ درصد است و میزان نفوذ و نشت آن به خارج به ترتیب هشت درصد و دو درصد برآورد شده است.

دکتر یارمحمدی واصل متذکر شد: اگر ماسک به درستی روی صورت قرار نگیرد نیز می‌تواند کارایی آن را کاهش دهد.

وی ادامه داد: نوع دیگری از ماسک‌ها به نام ماسک‌های N95 که با انواع FFP تفاوت چندانی ندارند؛ استاندارد ماسک N95 توسط انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا (NIOSH) تعیین شده است و استاندارد انواع ماسک FFP توسط استاندارد EN149:2001 اروپا مشخص شده است. این دو ماسک از نظر درصد فیلتر کردن ذرات با اندازه ۰٫۳ میکرون، تقریبا مشابه هستند.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا ابراز کرد: بقیه ماسک‌ها مانند ماسک‌های پارچه‌ای مورد ارزیابی دقیق قرار نگرفته‌اند اما اگر ماسک طبی در دسترس ندارید، می‌توانید از ماسک‌های پارچه‌ای استفاده کنید؛ باید توجه داشته باشید که این ماسک‌ها استریل نیستند اما می‌توانند تا حدودی جلوی انتقال ویروس را بگیرند.

دکتر یارمحمدی واصل اضافه کرد: این ماسک‌ها عموما باید ۲ یا ۳ لایه باشند و از پارچه‌هایی مانند کتان یا یا پارچه‌هایی که تراکم بافت آن‌ها بالاست ساخته شوند.

وی متذکر شد: ماسک باید صورت را کاملا بپوشاند و بینی تا زیر چانه را دربربگیرد؛ ماسک‌های پارچه‌ای حتما باید بعد از هر بار استفاده شسته شوند.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل بیان داشت: بر اساس یافته‌ها پارچه به‌طور کامل مانع از نفوذ ویریون‌های جدا شده از ویروس نمی‌شود، اما بخش اصلی ویروس از طریق قطراتی که هنگام صحبت، غذا خوردن، سرفه و عطسه یا ذرات آئروسل ایجاد می‌شوند، منتقل می‌شود. هرچند ماسک‌های پارچه‌ای نمی‌توانند تم ام محرک‌های ویروس را مسدود کنند، اما به هرحال بخشی از آنها را مسدود می‌کنند به ویژه اگر صحبت از شیوع ویروس توسط یک فرد آلوده باشد.

وی عنوان کرد: پارچه می‌تواند قطرات و آئروسل‌ها را مسدود کند که لایه‌های ماسک نیز کارایی این گونه ماسک‌ها را افزایش می‌دهد. موثر بودن چنین ماسکی می‌تواند از ۴۳ تا ۹۴ درصد در مقایسه با ماسک‌های یکبار مصرف طبی با درصد از ۹۸ تا ۹۹ باشد؛ هرچند فایده استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای از ماسک‌های طبی کمتر است، اما می‌تواند سطح شیوع اپیدمی را کاهش بدهد.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل تصریح کرد: در میان انواع مختلف ماسک‌هایی که به آنها اشاره شد، بنا به گفته کارشناسان بهداشتی و درمانی، استفاده از ماسک N۹۵ برای جلوگیری از ویروس کرونا کفایت می‌کند، البته به شرط اینکه شرایط استفاده و مدت زمان استفاده از آن که پیش از این مورد اشاره قرار گرفت، رعایت شود.

وی گفت: ماسک N۹۵ وسیله‌ای است که برای جلوگیری از ۹۵ درصد ذرات بسیار کوچک استفاده می‌شود. بر خلاف ماسک‌های پزشکی، ماسک N۹۵ با امنیت بیشتری روی صورت و پوست شما قرار می‌گیرد و قادر است ذرات موجود در هوا را فیلتر کند.

یارمحمدی واصل تبیین کرد: به نقل از سازمان جهانی بهداشت افراد برای استفاده از ماسک باید به رعایت مواردی همچون ضدعفونی کردن دست‌ها قبل از لمس کردن ماسک، بررسی ماسک از نظر سلامت، عدم فاصله بین ماسک و صورت، پوشاندن کامل دهان، بینی و چانه، پرهیز از لمس کردن ماسک توجه کنند.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا تاکید کرد: برای برداشتن ماسک از صورت توجه به نکاتی همچون ضدعفونی کردن دست‌ها قبل از برداشتن ماسک، برداشتن ماسک از قسمت بند، دور کردن ماسک از مقابل صورت، قرار دادن ماسک در کیسه تمیز برای استفاده مجدد در صورت اطمینان از سالم بودن آن، شست و شوی روزانه ماسک با مواد شوینده و شستن دست‌ها بعد از برداشتن ماسک ضروری است.

دکتر یارمحمدی واصل اضافه کرد: همچنین افراد باید در استفاده از ماسک خانگی از انجام کارهای اشتباهی همچون استفاده از ماسک‌های آسیب دیده، شل و گشاد و قرار دادن ماسک زیر بینی پرهیز کنند.

وی توضیح داد: برداشتن ماسک از فاصله یک متری افراد، استفاده از ماسکی که در تنفس مشکل ایجاد می‌کند، استفاده از ماسک خیس و آلوده و استفاده از ماسک مشترک بین افراد از دیگر مواردی است که افراد باید از انجام آن پرهیز کنند.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل متذکر شد: سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند افراد برای استفاده از ماسک باید به رعایت مواردی همچون ضدعفونی کردن دست‌ها قبل از لمس کردن ماسک، بررسی ماسک از نظر سلامت، عدم فاصله بین ماسک و صورت، پوشاندن کامل دهان، بینی و چانه، پرهیز از لمس کردن ماسک توجه کنند.

وی یادآور شد: گرچه شواهد علمی نشان داده است که ماسک‌ها می‌توانند در صورت ابتلای افراد به کروناویروس بدون بروز علائم، باعث کاهش خطر انتقال شوند، ماسک به خودی خود افراد را از ابتلا به کووید-۱۹ محافظت نمی‌کند و شستن دست‌ها، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و اقدامات دیگر هم‌چنان اهمیت زیادی دارند.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل تاکید کرد: در عین حال متخصصان تاکید دارند که استفاده از ماسک به معنی مصونیت کامل نیست بلکه مردم باید برای محافظت موثر از خود و دیگران به جز ماسک زدن سایر اقدامات بهداشتی را که مدام از سوی مقامات بهداشتی توصیه می‌شود،‌ بکار بندند و عمل به آنها را در زندگی روزمره جدی بگیرند.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا عنوان کرد: سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که مرتب دست‌های خودتان را به صورت کامل با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی کننده حاوی الکل تمیز کنید.

یارمحمدی واصل خاطرنشان کرد: شستشوی دست‌ها با آب و صابون و استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده حاوی الکل، ویروس‌های روی دست‌ها را از بین می‌برند.

وی ادامه داد: از دیگر نکات بهداشتی رعایت فاصله ایمن در اجتماعات است؛ به این صورت که شما باید از کسی که سرفه و عطسه می‌کند، دست کم یک متر فاصله بگیرید.

دکتر یارمحمدی واصل تشریح کرد: زمانی که فردی سرفه و عطسه می‌کند قطرک‌های ریزی از دهان و بینی او به اطراف پاشیده می‌شود که ممکن است حاوی ویروس باشند. اگر فاصله شما با آن فرد خیلی نزدیک باشد، ممکن است شما این قطرک‌های حاوی ویروس کووید۱۹ را استنشاق کنید.

وی گفت: توصیه شده که به چشم‌ها، بینی و دهان خود دست نزنید؛ دست‌ها در تماس با سطوح مختلف ممکن است به ویروس ها آلوده شده باشند. دست‌های آلوده می‌توانند ویروس را به چشم‌ها، بینی و دهان شما منتقل کنند و از این راه ها ویروس می‌تواند وارد بدن شما شده و شما را بیمار کند.

مسیب یارمحمدی واصل ادامه داد: توصیه دیگر این است که بهداشت تنفسی را رعایت کنید؛ بهداشت تنفسی به معنای پوشاندن دهان و بینی با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی در هنگام عطسه و سرفه است. بعد از سرفه و عطسه بلافاصله دستمال کاغذی خود را دور بیاندازید. با رعایت بهداشت تنفسی می توانید از خود و اطرافیانتان در برابر ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید ۱۹ محافظت کنید.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا یادآور شد: سازمان بهداشت توصیه کرده است که اگر تب دارید، سرفه می‌کنید یا به سختی نفس می‌کشید هرچه زودتر به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید؛ اگر احساس بیماری می‌کنید در خانه بمانید. اگر تب دارید و سرفه می‌کنید و به سختی نفس می‌کشید، پیگیر مراقبت‌های پزشکی باشید و به توصیه‌های مسئولین بهداشت و سلامت عمل کنید.

یارمحمدی بیان کرد: واصل سازمان بهداشت توصیه می‌کند که از آخرین تحولات مربوط به کووید ۱۹ مطلع باشید و به توصیه‌های ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی، مسئولین بهداشت عمومی کشور و محل زندگیتان، یا کارفرمایتان برای مراقبت از خود و دیگران در برابر کووید ۱۹ عمل کنید.

روش ضدعفونی لباس‌های آلوده به کرونا

دکتر مسیب یارمحمدی واصل گفت: تمام سطوح از جمله سطوح پارچه‌ای می‌توانند بر اثر عطسه، سرفه و ترشح قطرات تنفسی بیماران کرونایی، آلوده ‌شوند؛ بنابراین ضدعفونی لباس‌ها یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از بیماری کروناست.

وی ابراز کرد: طبق تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا، ویروس‌ آنفلوانزا در اثر حرارت بالاتر از ۷۵ درجه سانتیگراد کشته می‌شود. بخار، که در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد تولید می‌شود، می‌تواند ویروس آنفلوانزا را از بین ببرد؛ مدتهاست که تمیز کردن منسوجات با مواد شوینده و آب بهترین گزینه است.

دکتر یارمحمدی واصل عنوان کرد: بخار از دو طریق ضد عفونی و تمیز کردن کار می‌کند. ضد عفونی کردن باعث از بین رفتن باکتری و ویروس‌ می‌شود، در حالی که تمیز کردن باعث از بین بردن کثیفی است. اولین مورد از طریق گرماست که ضد عفونی کننده است و دوم از طریق رطوبت، که عملکرد تمیز کردن را انجام می‌دهد. به همین منظور می‌توان از وسایل کاربردی از جمله اتو و یا بخار شوی استفاده کرد تا از شست شوی چندباره لباس جلوگیری کنیم و بتوانیم از لباس بصورت مدت طولانی‌تر استفاده کنیم.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا ادامه داد: براین اساس ویروس کرونا با آب ولرم و ماده شوینده از بین می‌رود. در صورتی‌که می‌خواهید نگرانی مبتلا شدن به این ویروس را از خود دور کنید، لباس‌های خود را با آب داغ یا ولرم در دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد بشویید و ترجیحاً در مقابل نور آفتاب خشک کنید.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل توصیه کرد: بافت بسیاری از لباس‌ها با دمای بالا و آب داغ از بین می‌رود. از این رو توصیه می‌کنیم این نوع لباس‌ها را با آب ولرم بشویید و حتما از مواد شوینده نیز استفاده کنید. در صورتی که ماده شوینده قوی به بافت لباس‌تان آسیب می‌رساند، از ماده شوینده ملایم استفاده کنید.

وی اضافه کرد: همچنین کارشناسان توصیه می‌کنند حتماً در دمای ۶۰ تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد، لباس‌ها و ملحفه‌های آلوده فرد بیمار شست‌وشو شود.

جلوگیری از ویروس کرونا در محیط اداری

یارمحمدی واصل تاکید کرد: یکی از راه‌های پیشگیری ویروس کرونا رعایت فاصله اجتماعی می‌باشد. بهتر است در دوران کووید۱۹ برنامه‌ای مناسب برای محیط اداری خود تنظیم کنید تا تمام افراد از مبتلا شدن به این ویروس کشنده در امان باشند. همچنین بهداشت تنفسی مناسب را در محیط اداری خود رعایت کنید و بقیه افراد را هم به رعایت کردن این کار تشویق کنید. در محل کار خود ماسک صورت، دستمال کاغذی و سطل‌های زباله دردار داشته باشید.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا متذکر شد: بهتر است هر ۳۰ دقیقه یکبار به دلیل اینکه با میز اداری و وسایل آن مانند کیبور و موس در ارتباط هستید، اقدام به شستشو و ضدعفونی کردن دست هایتان کنید.

دکتر مسیب یارمحمدی واصل گفت: حتما ظرف‌های مخصوص ژل ضدعفونی کننده دست در قسمت‌های مختلف شرکت مانند بر روی میز منشی و میز کانتر داشته باشید تا مراجعه کنندگان به راحتی از آن بتوانند استفاده کنند. بهتر است بعد از تماس با دستگیره در، انواع صندلی اداری، آسانسور و غیره دست‌های خود را ضدعفونی کنید.

۵ نکته برای تغذیه سالم

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا بیان کرد: سازمان یونیسف ۵ نکته برای تغذیه سالم ارائه کرده است. اول این‌که به اندازه کافی میوه و سبزی بخورید؛ دوم این که زمانی که محصولات تازه در دسترس نیستند می‌توانید محصولات کنسرو شده یا خشک‌شده را جایگزین کنید.

وی افزود: نکته بعد این است که به جای این که به کودکان میان وعده‌های شور یا شیرین به کودکان بدهید، از جایگزین‌های سالم‌تر مانند خشکبار، پنیر، ماست (ترجیحا ماست ساده و غیر میوه‌ای)، تکه‌های میوه و یا میوه خشک، تخم‌مرغ سفت شده، یا انتخاب‌های سالم دیگر استفاده کنید.

دکتر یارمحمدی واصل توصیه کرد: مصرف غذاهای فرآوری‌شده را محدود کنید؛ همچنین سعی کنید پ خت و پز و خوردن را به فعالیتی سرگرم کننده و معنادار در لیست کارهای روزانه خانواده تبدیل کنید.

نکاتی در مورد بهداشت مواد غذایی در زمان شیوع بیماری کرونا

دکتر مسیب یارمحمدی واصل بیان کرد: به گفته یونیسف با وجود این که تاکنون هیچ مدرکی دال بر ارتباط غذا یا بسته‌های غذایی با انتقال ویروس کرونا یافت نشده است، این احتمال وجود دارد که افراد در تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به ویروس و سپس لمس صورت‌شان، به ویروس مبتلا شوند. البته این خطر زمانی بیشتر می‌شود که افراد در تماس نزدیک با افراد دیگر در هنگام خرید اقلام مورد نیاز و یا دریافت مواد غذایی ارسالی توسط پیک قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که به منظور پیشگیری از بیماری‌های با منشاء غذایی، رعایت نکات بهداشتی در زمان تهیه و پخت مواد غذایی همواره ضروری است.

وی تبیین کرد: بعد از خرید اقلام غذایی، پاکت و یا کارتن غیر ضروری آنها را جدا و درسطل زباله دردار بریزید. ظرف کنسرو مواد غذایی را می‌توانید قبل از بازکردن یا ذخیره کردن آنها ضد عفونی کنید. سپس، دستها را با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشویید یا بلافاصله بعد از تماس با سطوح یا ظروف آلوده آنها را با محلول یا ژل بر پایه الکل ضد عفونی کنید.

مدیر مرکز مشاوره و سلامت دانشگاه بوعلی‌سینا در پایان بیان کرد: محصولات بسته بندی نشده مانند سبزی‌ها و میوه‌ها را می‌توان بطور کامل با آب روان شست و سپس ضدعفونی کرد.