پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

دکتر حسین محققی عضو هیات علمی و مدیر گروه رشته روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار بسنا گفت: ضرورت درس مهارت‌های زندگی به ضرورت بحث مهارت زندگی برمی‌گردد که باید در سطح کلان به آن پرداخته شود؛ این وظیفه صرفا مختص به دانشگاه نیست و از خانواده شروع می‌شود، در فضای آموزش و پرورش ادامه پیدا می‌کند و در سطح دانشگاه باید بسیار جدی‌تر دیده شود.

وی تاکید کرد: گاه ضعف‌هایی در سطوح پایین‌تر وجود دارد و وقتی دانشجویان عزیز وارد دانشگاه می‌شوند، با اصول مهارت‌های زندگی آشنا نیستند و دانشجو در دوره خاصی از زندگی، نیاز دارد با یک‌سری مهارت‌ها آشنا شود؛ این مهارت‌ها شامل مهارت‌هایی است که دانشجو برای زیستن در دانشگاه و پس از آن نیاز دارد؛ لذا موضوع مهارت‌های زندگی و آموزش مهارت‌های زندگی به جد مطرح می‌شود.

محققی بیان کرد: از سال‌های قبل مصوبه‌ای در این خصوص وجود دارد، اما به صورت کامل اجرا نمی‌شد. از نیمسال اول ۱۴۰۱، قرار بر این شد که برای دانشجویان ورودی ۱۴۰۱ به صورت فراگیر اجرا شود.

وی تصریح کرد: درس مهارت‌های زندگی به صورت دو واحد درس تحت عنوان درس مازاد اختیاری تعریف شده است و تلاش بر این است که به سمت دروس اصلی و عمومی دانشجویان برود. درس مهارت‌های زندگی به صورت تئوری عملی است و قرار شده به صورت کارگاهی برگزار شود.

وی خاطرنشان کرد: موازی با این درس، ما درسی به نام دانش خانواده داریم که بخش‌هایی از آن، مهارتی است و این دو درس می‌توانند کنار هم دیگر همپوشانی داشته باشند و باهم پیش بروند.

دکتر محققی بیان داشت: با این نگاه، درس مهارت‌های زندگی شروع شده و فعلا صرفا برای دانشجویان کارشناسی ورودی ۱۴۰۱ شروع شده و قرار بر این است که در نیمسال اول برای یک‌سری از گروه‌ها و رشته‌ها و در نیمسال دوم برای باقی گروه‌ها و رشته‌ها اجرا شود و در آینده برای دوره‌ها و مقاطع دیگر هم یک‌سری برنامه‌ها و اندیشه‌ها داریم که باید عملیاتی کنیم.

وی درباره لزوم مهارت‌های زندگی گفت: مهارت‌های زندگی یک بحث جدی و علمی است و از سال ۱۹۷۰ که در دنیا مقوله اعتیاد به مواد مخدر فراگیر شد و جوامع خود را ناتوان از جلوگیری سیر بی‌رویه مواد مخدر دیدند، متخصصان و صاحب نظران پیشنهاد دادند که به افراد مهارت‌های زندگی یاد دهیم تا بتوانند با این پدیده مقابله کنند، زیرا صرف رفتار‌های بازدارنده، پاسخگو نیست.

محققی توضیح داد: با این نگاه درس آموزش مهارت‌های زندگی در سطح کلان جامعه از سال ۱۹۷۰ به بعد در بسیاری از کشور‌های دنیا شروع شده و در کشور ما نیز چندین سال است که مهارت‌های زندگی به جد آموزش داده می‌شود.

وی اظهار کرد: در سطح دانشگاه‌های کشور هم این کار وجود دارد و در بعضی از دانشگاه‌های کشور به صورت جسته و گریخته آموزش مهارت‌های زندگی داده می‌شود، اما در دانشگاه بوعلی‌سینا به همت مسوولان محترم این دانشگاه، به صورت جدی قرار است این بحث برای دانشجویان اجرا شود.

مدیر گروه روانشناسی دانشگاه تبیین کرد: مهارت‌های زندگی حوزه‌هایی دارد که شامل شناختی، اجتماعی و مدیریت هیجانی است؛ سرفصل‌های این درس هم مربوط به همین حوزه‌ها است. مدیریت هیجانی یعنی مثلا فردی که بتواند روابط اجتماعی خود را مدیریت کند و در روابط اجتماعی خود با دیگران آسیب نزند و آسیب نبیند. در محیط‌های دانشگاهی روابطی تحت عنوان روابط بین دختران و پسران به قصد ازدواج گاه پیش می‌رود و می‌بینیم که مسیر را خوب پیش نمی‌روند و این باید اصلاح شود و در همین راستا ما مهارت‌های ارتباطی را یاد می‌دهیم.

وی افزود: در بخش آموزش اجتماعی باید گفت کسانی که در محیط‌های خوابگاهی زندگی می‌کنند، تعامل بین فردی و زندگی در خوابگاه را یاد بگیرند. همچنین دانشجویان باید مدیریت خشم، مدیریت استرس و اضطراب و سایر هیجان‌های منفی را قاعدتا در این کلاس‌ها یاد بگیرند.

محققی در ادامه بیان داشت: در حوزه شناختی باید یاد بگیرند تفکر انتقادی داشته باشند، تفکر خلاق دانشجویان رشد کند، حل مساله و مهارت تصمیم‌گیری را بیاموزند و همینطور سایر مهارت‌هایی که دانشجویان باید در طول مسیر زندگی خود یاد بگیرند. ما ادعا داریم دانشجویان از محیط خانواده و آموزش و پرورش تا حدودی یاد گرفته‌اند و دانشگاه باید آن را به نقطه کمال برساند.

وی خاطرنشان کرد: دانشگاه مبدا تمام تحولات است و بزرگ‌ترین تحولات مربوط به انسان در دانشگاه اتفاق می‌افتد. ما روانشناسان می‌گوییم که طرحواره‌های اصلی انسان تغییر پیدا نمی‌کند مگر در محیط‌های دانشگاه، ازدواج و محیط‌های شغلی؛ پس دانشگاه می‌تواند در شکل دادن باور‌های بنیادین یک آدم هم نقش داشته باشد لذا این مساله به صورت جدی پیگیری می‌شود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه اظهار داشت: به دنبال این هستیم که آموزش مهارت‌های زندگی را به دانشجویان نیمسال‌های قبل هم تسری دهیم و نیمسال‌های قبل را هم شامل شود، اما فعلا از ورودی‌های ۱۴۰۱ شروع کردیم. هر سال حدود ۵۰ الی ۶۰ کلاس مهارت‌های زندگی باید برگزار کنیم تا دانشجویان را پوشش دهیم. کار، کار سختی است و گروه روانشناسی متولی این قضیه شده است تا مدرسانی را آماده کند و به آن‌ها آموزش دهد. اما قول تسری دادن به سایر گروه‌ها هم به شرطی که بتوانیم مسیر را هموار کنیم داده شده است. هم‌اکنون در سطح دانشگاه ۱۸ کلاس فعال مهارت‌های زندگی داریم و در نیمسال بعد شاید این تعداد به ۳۶ کلاس هم برسد.

وی تصریح کرد: اساتید این درس، شامل اساتید گروه روانشناسی به علاوه افرادی که دوره مهارت‌های زندگی را در سطح مدرسی قبلا برگزار کرده‌اند، اما در دانشگاه عضو هیات علمی نیستند، اما چهره‌های شناخته شده‌ای هستند، می‌باشند. قرار بر این است که از آن‌ها دعوت و مصاحبه کنیم. علاوه بر آن فارغ‌التحصیلان دوره‌های دکتری روانشناسی یا دانشجویان دوره دکتری روانشناسی که آزمون جامع و دوره‌های مهارت‌های زندگی را گذرانده‌اند و با آن آشنایی دارند هم می‌توانند این درس را تدریس کنند.

دکتر محققی ادامه داد: برخی از افرادی که در حوزه‌های روانشناسی توانمند هستند، ولی دوره‌ای نگذرانده‌اند، هم می‌توانند انشالله در دوره‌های TOT که قرار است در فاصله بین دو نیمسال با همکاری مرکز مشاوره دانشگاه برگزار شود، شرکت کنند.

وی تشریح کرد: این درس جزو واحد‌های مازاد اختیاری است، اما دانشجو ملزم است آن را پاس کند تا بتواند فارغ‌التحصیل شود. این درس، جدای از الزام از لحاظ اجتماعی، از نظر واحد‌های گذرانده شده، در معدل تأثیرگذار است و می‌تواند یک درس خوب، جذاب و درس زندگی کردن برای دانشجویان باشد.

حسین محققی ابراز کرد: از مجموعه دانشگاه بوعلی‌سینا خصوصا ریاست دانشگاه و معاونت آموزشی که این عزم را داشتند که این درس به صورت کلان اجرا شود و همچنین از همکاران محترم گروه روانشناسی که در این مسیر ما را کمک کردند، تشکر می‌کنم.

خبرنگار: میرزایی