دکتر خسرو رشید:
دانشگاه برای مصرف سیگار، نقطه شروع نیست/ باید روی فرزند خود نظارت داشته باشیم
دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات گفت: احتمالا در سال‌های بعدی که گروه دبیرستانی‌ها وارد دانشگاه شوند، حجم یا نسبت مصرف مواد نسبت به دانشجویانی که در حال حاضر داریم بیشتر خواهد شد، اگرچه پیشگیری از دخانیات و مواد مخدر در دانشگاه هم اهمیت دارد، اما نقطه شروع ما نباید از دانشگاه باشد.
تاریخ انتشار: ۱۱:۵۸ - ۲۸ تير ۱۴۰۰
به گزارش خبرنگار بسنا، دکتر خسرو رشید دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات در همایش دانشگاه عاری از دخانیات، آسیب‌های اجتماعی و روانی که به همت مرکز مشاوره دانشگاه بوعلی‌سینا در سالن همایش‌های فجر و به طور همزمان به صورت مجازی برگزار شد، گفت: هدف اول این همایش، ایجاد حساسیت است؛ یکی از دلایل عمده در این بحث این است که حساسیت زیادی در این زمینه وجود ندارد و روی آن کار نمی‌شود.
وی بیان داشت: بنده در این رابطه در سال ۹۸ طرحی با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران انجام دادم که در ادامه به تشریح بخش‌هایی از آن خواهم پرداخت. گسترده فراوانی نمونه مورد بررسی در این طرح، ۹۰۱ دانش‌آموز دبیرستانی و ۸۴۳ جوان دانشگاهی از ۶ استان تهران، همدان، اصفهان، اهواز، مازندران و مشهد بودند.
دکتر رشید تشریح کرد: آمار‌های پژوهش نشان داد که افراد حتی قبل از سن ۱۷ سالگی هم سیگار و مواد مخدر مصرف می‌کنند؛ این یعنی برای بسیاری از افراد، دانشگاه برای مصرف سیگار نقطه شروع نیست و به ما نشان می‌دهد که در امر پیشگیری باید از کجا کار را شروع کنیم.
وی بیان داشت: احتمالا در سال‌های بعدی که گروه دبیرستانی‌ها وارد دانشگاه شوند، حجم یا نسبت مصرف مواد نسبت به دانشجویانی که در حال حاضر داریم، بیشتر خواهد شد که باز هم نشان‌دهنده‌ی این نکته مهم است که اگر چه پیشگیری از دخانیات و مواد مخدر در دانشگاه هم اهمیت دارد، اما نقطه شروع ما نباید از دانشگاه باشد.
دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات در رابطه با عوامل مصرف مواد تصریح کرد: مهم‌ترین عامل پیش‌بینی کننده درباره سومصرف مواد محیط زندگی است؛ محیط زندگی که در آن مواد مخدر مصرف و خرید و فروش می‌شود، دسترسی وجود دارد و این رفتار را ناهنجار نمی‌دانند می‌تواند اثرگذاری باشد.
وی متذکر شد: دومین عامل، یک عامل روان‌شناختی به نام هیجان‌خواهی است؛ از شما روانشناسان خواهشمندم که در بحث غربال، توجه ویژه به فرزندانی که هیجان‌خواه هستند داشته باشید. چون در بحث آموزش نمی‌توانیم همه افراد را همزمان آموزش دهیم، اما می‌توانیم دست کم روی این گروه ویژه کار کنیم.
رشید گفت: عامل سوم کنترل خانوادگی است؛ امروزه به چند دلیل این کنترل‌ها مشکل پیدا کرده که یکی از آن‌ها بحث حریم خصوصی است. حریم خصوصی به این معنی نیست که روی فرزند خود کنترل نداشته باشیم. ما باید نظارت داشته باشیم؛ ما در قبال فرزندانمان مسؤولی هستیم و به عنوان بخشی از آن مسؤولیت باید بدانیم فرزندمان چه کار می‌کند پس چک‌کردن، نظارت، وارسی و پیگیری چه در رابطه با بچه و چه رابطه با کل اعضای خانواده لازم است. البته در رابطه با اینکه چگونه این کنترل انجام شود مثلا با احترام، با توجه و با روابط دوستانه باشد، مربوط به روش‌های اعمال کنترل است.
وی افزود: علاوه بر حریم خصوصی نکته دیگری که به ما اجازه کنترل نمی‌دهد، این است که امروزه بسیاری از خانوده‌ها تک‌فرزند هستند و پدر و مادر بیش از حد نگران او هستند که باعث رسیدگی‌های افراطی و باج‌دادن‌های افراطی می‌شود که در نهایت منجر به عدم خودکنترلی کودک و پذیرش خود می‌شود.
رشید اشاره کرد: عامل چهارمی که می‌توان از آن به عنوان عامل مصرف مواد نام برد، ویژگی شخصیت ضداجتماعی است که این گروه ویژه باید در کنار گروه هیجان‌خواه، در دوره دانش‌آموزی غربال صورت بگیرند.
وی اضافه کرد: عامل بعدی که می‌تواند در این زمینه موثر باشد، روابط عاطفی خانوادگی است که هم می‌تواند در کنترل اثرات خود را بگذارد و هم به عنوان عامل مجزا اثرگذار است.
دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات تبیین کرد: از نظر من مهم‌ترین کاری که سیگار می‌تواند انجام دهد، نفس عمیق است؛ همه روانشناسان از نفس عمیق برای رسیدن به آرامش استفاده می‌کنند بنابراین بدون دود هم این اتفاق می‌افتد و از این جهت مصرف، نوعی مراقبه محسوب می‌شود. در لحظه‌ای که فرد سیگار می‌کشد، تنها به پُک سیگار فکر می‌کند یعنی تفکر درباره اینجا و اکنون و دقیقا چیزی که در زمان مراقبه انجام می‌شود، در حال انجام است و به همین دلیل باعث ایجاد آرامش می‌شود، اما می‌توان اگر از روش‌های دیگر و جایگزین‌های سالم‌تری هم برای رسیدن به آرامش استفاده کرد.
خبرنگار: میرزایی
وی بیان داشت: بنده در این رابطه در سال ۹۸ طرحی با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران انجام دادم که در ادامه به تشریح بخش‌هایی از آن خواهم پرداخت. گسترده فراوانی نمونه مورد بررسی در این طرح، ۹۰۱ دانش‌آموز دبیرستانی و ۸۴۳ جوان دانشگاهی از ۶ استان تهران، همدان، اصفهان، اهواز، مازندران و مشهد بودند.
دکتر رشید تشریح کرد: آمار‌های پژوهش نشان داد که افراد حتی قبل از سن ۱۷ سالگی هم سیگار و مواد مخدر مصرف می‌کنند؛ این یعنی برای بسیاری از افراد، دانشگاه برای مصرف سیگار نقطه شروع نیست و به ما نشان می‌دهد که در امر پیشگیری باید از کجا کار را شروع کنیم.
وی بیان داشت: احتمالا در سال‌های بعدی که گروه دبیرستانی‌ها وارد دانشگاه شوند، حجم یا نسبت مصرف مواد نسبت به دانشجویانی که در حال حاضر داریم، بیشتر خواهد شد که باز هم نشان‌دهنده‌ی این نکته مهم است که اگر چه پیشگیری از دخانیات و مواد مخدر در دانشگاه هم اهمیت دارد، اما نقطه شروع ما نباید از دانشگاه باشد.
دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات در رابطه با عوامل مصرف مواد تصریح کرد: مهم‌ترین عامل پیش‌بینی کننده درباره سومصرف مواد محیط زندگی است؛ محیط زندگی که در آن مواد مخدر مصرف و خرید و فروش می‌شود، دسترسی وجود دارد و این رفتار را ناهنجار نمی‌دانند می‌تواند اثرگذاری باشد.
وی متذکر شد: دومین عامل، یک عامل روان‌شناختی به نام هیجان‌خواهی است؛ از شما روانشناسان خواهشمندم که در بحث غربال، توجه ویژه به فرزندانی که هیجان‌خواه هستند داشته باشید. چون در بحث آموزش نمی‌توانیم همه افراد را همزمان آموزش دهیم، اما می‌توانیم دست کم روی این گروه ویژه کار کنیم.
رشید گفت: عامل سوم کنترل خانوادگی است؛ امروزه به چند دلیل این کنترل‌ها مشکل پیدا کرده که یکی از آن‌ها بحث حریم خصوصی است. حریم خصوصی به این معنی نیست که روی فرزند خود کنترل نداشته باشیم. ما باید نظارت داشته باشیم؛ ما در قبال فرزندانمان مسؤولی هستیم و به عنوان بخشی از آن مسؤولیت باید بدانیم فرزندمان چه کار می‌کند پس چک‌کردن، نظارت، وارسی و پیگیری چه در رابطه با بچه و چه رابطه با کل اعضای خانواده لازم است. البته در رابطه با اینکه چگونه این کنترل انجام شود مثلا با احترام، با توجه و با روابط دوستانه باشد، مربوط به روش‌های اعمال کنترل است.
وی افزود: علاوه بر حریم خصوصی نکته دیگری که به ما اجازه کنترل نمی‌دهد، این است که امروزه بسیاری از خانوده‌ها تک‌فرزند هستند و پدر و مادر بیش از حد نگران او هستند که باعث رسیدگی‌های افراطی و باج‌دادن‌های افراطی می‌شود که در نهایت منجر به عدم خودکنترلی کودک و پذیرش خود می‌شود.
رشید اشاره کرد: عامل چهارمی که می‌توان از آن به عنوان عامل مصرف مواد نام برد، ویژگی شخصیت ضداجتماعی است که این گروه ویژه باید در کنار گروه هیجان‌خواه، در دوره دانش‌آموزی غربال صورت بگیرند.
وی اضافه کرد: عامل بعدی که می‌تواند در این زمینه موثر باشد، روابط عاطفی خانوادگی است که هم می‌تواند در کنترل اثرات خود را بگذارد و هم به عنوان عامل مجزا اثرگذار است.
دبیر علمی همایش دانشگاه عاری از دخانیات تبیین کرد: از نظر من مهم‌ترین کاری که سیگار می‌تواند انجام دهد، نفس عمیق است؛ همه روانشناسان از نفس عمیق برای رسیدن به آرامش استفاده می‌کنند بنابراین بدون دود هم این اتفاق می‌افتد و از این جهت مصرف، نوعی مراقبه محسوب می‌شود. در لحظه‌ای که فرد سیگار می‌کشد، تنها به پُک سیگار فکر می‌کند یعنی تفکر درباره اینجا و اکنون و دقیقا چیزی که در زمان مراقبه انجام می‌شود، در حال انجام است و به همین دلیل باعث ایجاد آرامش می‌شود، اما می‌توان اگر از روش‌های دیگر و جایگزین‌های سالم‌تری هم برای رسیدن به آرامش استفاده کرد.
خبرنگار: میرزایی