پایگاه خبری دانشگاه بوعلی سینا- بسنا

گفت وگوي اختصاصي خبرگزاري بسنا با دکتر مرتضي يوسف صنعتي مدير سابق فناوري اطلاعات و ارتباطات دانشگاه بوعلي سينا:

*آقاي دکتر لطفا درمورد بخشی از اقداماتي که در زمان شما در حوزه فناوري اطلاعات دانشگاه بوعلي صورت گرفته بفرماييد.

بنده در سال 95 مسؤوليت واحد فناوري اطلاعات را بر عهده گفتم که در آن زمان پهناي باند اينترنت دانشگاه حدود 180 مگابيت بود و در زمان اوج مصرف کمتر از هزار کاربر همزمان داشتيم. درطول سال 95 و 96 پهناي باند به حدودا 340 مگابيت افزايش داده شد در حاليکه با ارتقا بستر شبکه بيسيم دانشگاه ،تعداد کاربران همزمان در زمان اوج مصرف به حدود 2000 کاربر رسيد. البته به عنوان يکي از مزايايي که دانشگاه تأمين نموده است سرويس اينترنت در خوابگاه ها مي باشد. برخي از دانشگاه ها سرويس دهي اينترنت خوابگاه ها را برون سپاري مي کنند و به شرکت هاي بيرون از دانشگاه (شرکت هاي خصوصي) واگذار مي کنند. اما با موافقت و مساعدت معاون پژوهشي وقت دانشگاه جناب آقاي دکتر ختن لو تعداد زيادي اکسس پوينت حرفه اي خريداري شد و تقريبا تمام خوابگاه ها به اکسسپوپنت هاي حرفه اي که مي توانست پاسخگوي اتصال همزمان تعداد زيادي از کاربران باشد و پهناي باند خوبي را تحويل دهد مجهز شد. اين رويه نيز در بعضي دانشکده ها مانند کشاورزي، مهندسي، ادبيات و اقتصاد نيز در پيش گرفته شد.

از سوي ديگر با قديمي شدن بخشي از بستر شبکه و بستر سخت افزاري و نرم افزاري مراکز داده ها، بروزرساني اين بسترها اجتناب ناپذير بود که براي اين منظور بيش از يک ميليارد تومان هزينه شد.خوشبختانه در اين ميان رويکرد مثبت مديران بالايي خيلي تاثير گذار بود و به ما کمک کرد که بتوانيم چنين هزينه اي را انجام دهيم و ارتقاء خوبي داشته باشيم. در اين خصوص بايد از جناب آقاي دکتر محمدي فر که در آن زمان معاون پشتيباني بودند تشکر کنم که با وجود مشکلات متعدد مالي کمک شاياني به واحد ما کردند.

در حوزه نرم افزار با آقاي دکتر سخايي نيا مدير جديد فناوري اطلاعات دانشگاه که قبلا معاون بنده بودند اولويت را بر چند چيز گذاشتيم. يکي از موارد پورتال اصلي دانشگاه بود که با چالش جدي روبرو بود و تلاش بسيار زيادي براي بروزرساني آن انجام شد، اما متأسفانه با شکست روبرو شد. البته فعلا پورتال دانشگاه را زنده نگه داشتيم که بابررسي هاي مختلف روي پورتال هاي جديد ايراني و خارجي يک پورتال انتخاب شد و بحث قرارداد پيش آمد که بنده از حوزه فناوري اطلاعات بيرون آمدم و قرار شد آقاي دکتر سخايي نيا اين موضوع را پيگيري کنند.

يکي ديگر از مواردي که پيگيري شد، سيستم اموال انبار بود که داراي چالش بسيار جدي بود و در نهایت منجر به بستن قرار داد شد. در حال حاضر سيستم نصب شده و درحال انتقال اطلاعات است، اميدواريم که اين اشکالات هرچه سريعتر رفع شود.

مسأله ديگري که در حوزه نرم افزار صورت گرفت بحث امنيت در بعضي از نرم افزارهاي ما بود که ما گواهينامه امنيتي خريداري کرديم و روي سيستم ها نصب شد.

موضوع ديگري را که دنبال کرديم بحث هوش سازماني بود که بررسي هاي لازم انجام شد ولي هنوز به جواب نرسيده و در اولويت هاي بعدي ما قرار گرفت. نرم افزار هوش سازماني که آقاي دکتر سخايي نيا بررسي کردند، در دانشگاه تهران نصب شده است و توانايي اين را دارد که گزارش هاي مديريتي خوبي را با استفاده از اطلاعات سامانه هاي مختلف دانشگاه توليد و به ما ارايه کند. در اين بحث دکتر محمدي فر هم نظر مثبتي داشتند و ان شاءلله که در زمان دکتر سخايي نيا اين موضوع به نتيجه برسد.

يکي ديگر از مواردي که در اين حوزه بررسي و عملي شد، بحث خريد نرم افزارکتابخانه بود که در زمان اقاي دکتر دزفوليان خريداري شده بود اما نصبش هنوز ادامه داشت و کنترل هايي روي اين سيستم در اين زمينه داشتيم . اين سيستم اصلاح اطلاعاتي نیاز داشت و بخش عمده نظارت نرم افزاري آن از سمت ما بود که عملا تنظيمات تخصصي بر روي آن انجام و بعد از آن نهايي شد ولي همچنان مشکلاتي را به همراه دارد که ان شاءلله به مرور زمان رفع شود.

موضوع ديگري که مدنظر ما بود و بررسي شد ولي بنا به دلايلي از اولويت خارج شد اين بود که ما پيگير بوديم سيستمي داشته باشيم تا از طريق آن فعاليت هاي خدماتي شرکت ها را پايش کنيم تا اگر کسي مشکلي دارد از طريق وب به ما اطلاع دهد و ما گزارش عملکرد را به طور کامل داشته باشيم. شايد بتوان گفت مشکل اساسي عدم اجراي اين طرح بحث بودجه بود.

در حوزه نرم افزاري بحث ديگري که دنبال کرديم، ايميل دانشگاه بود که در زمان آقاي دکتر سيفي يک سامانه ايميل جديدي خريداري و نصب شد، اين سامانه قابل اطمينان تر و مشکلاتش نسبت به سامانه قبلي کمتر بود ولي از لحاظ ديتا چالش هايي داشتيم که خوشبختانه اخيرا مشاهده کردم اطلاعات اضافي از سيستم پاک شده و سيستم سبک تر شده است و ديگر سرورهاي جهاني نيز مارا بلاک نمي کنند .

از کارهاي ديگر نصب سيستم ارتباط پيامکي بود که اين سيستم اجازه مي دهد تا کاربران از طريق موبايل با ارسال کدهايي با مدير فناوري اطلاعات و کارشناس ها در ارتباط باشند و مشکلات را اطلاع داده تا کارشناس ها در جهت حل مشکل اقدامات لازم را انجام دهند.

سرويس جديد "Basu Drive" اضافه شد. همکاران ما براي اينکه بتوانند فضايي را داشته باشند تا اطلاعاتشان را بر روي آن ذخيره کنند از "گوگل داريو" يا "درايو باکس" استفاده مي کردند که اين سرويس ها محدوديت هايي را به همراه داشت. ما "باسو درايو" را راه انداختيم که همکاران ما مي توانند و از طريق اتوماسيون تقاضا بدهند و از فضايي نسبتا امن که براي هر استاد اختصاصي است و به راحتي مي تواند بر روي آن اطلاعات قرار دهد، استفاده کنند.

همچنان که پيشتر هم اشاره کردم در حوزه بستر شبکه دانشگاه، در دانشکده ها و خوابگاهها اکسسپوينت های جديد نصب شد. سوييچ هاي بين راه نياز به بروز رساني و تعويض داشتند که سويیچ هاي جديدي خريداري و نصب شد و با توجه به بازسازي خوابگاه غدير و مکان هاي ديگر، کابل ها نيز تعويض شدند. ما سعي کرديم تمام اين موارد مطابق با استانداردها باشد و بر اساس استانداردها اين اصلاحات را انجام داديم و نظارت ها را بصورت جدي انجام دادیم.

يکي از پروژه هاي خوبي که در زمان اقاي دکتر سيفي شروع شد و در زمان ما ادامه پيدا کرد بحث مجازي سازي ديتا سنتر اصلي دانشگاه بود که سرورهاي قوي خريداري شد. از مزاياي مجازي سازي ديتا سنترها، کاهش وقت، کاهش مصرف برق، امنيت سرويس دهي و پويايي سرويس دهي است که ما مي توانيم به وسيله آن تعداد خدمات را افزايش دهيم بدون اينکه دغدغه سخت افزاري داشته باشيم. در ابتدای انجام پروژه مجازی سازی حدود 20 سرور داشتیم در حالیکه الان بیش از 50 سرور داریم.

در خصوص موضوع دستگاه هاي امنيتي یک فايروال از خارج از کشور و چند فايروال ايراني خريداري و مستقر کرديم. دستگاههای جدید بسیار قدرتمندتر و سریعتر از دستگاههای قدیمی هستند. با توجه به تاخیر تحویل فایروال خارجی و اینکه فایروال قبلی سوخته بود در نیمه دوم سال 96 چالشهای جدی در بحث سرعت اینترنت داشتیم. تلاش بسیار زیادی برای رفع مشکل از طریق بکارگیری فایروال های متعدد نرم افزاری انجام شد که البته جوابگوی حجم زیاد کاربران نبود.

از دیگر موضوعات، موضوع سرمايش دستگاه ها را داشتيم ، چون در مرکز داده ها دستگاهاي ما شبانه روزي در حال کار هستند و گرما توليد مي کنند لذا بايد بحث سرمايش آن هم حل مي شد. کولر هاي حرفه اي خريداري شد که دما را حدودا 20 درجه ثابت در تابستان و زمستان نگه می دارد.

بحث ايزوله سازي ديتا سنترها را داشتيم که به طور کامل در مرکز داده هاي ثانويه انجام شد و در مرکز داده هاي اصلي نيز قسمتي از آن صورت گرفت.

مرکز داده های ثانویه دانشگاه کاملا بروز رسانی شد و سخت افزارهای مناسب برای آن مرکز خریداری گردید. بعضی از سخت افزارها نیز از مرکز داده های اصلی به آنجا انتقال داده شد.

دانشگاه به عنوان یکی از اعضای RIPE ثبت شد و هم اکنون بیش از هزار IP اختصاصی دارد که وجود این IP ها می تواند در انجام امور مدیریت فناوری اطلاعات و رعایت الزامات قانونی کمک شایانی انجام دهد.

و انتقال چند خط تلفن دانشکده قدیم کشاورزی به دانشکده جدید از طریق خطوط شبکه انجام شد(VOIP).

* برخي از دانشجويان همواره از مشکل کمبود سرعت اينترنت دانشگاه چه در خوابگاه ها و چه در دانشکده ها ابراز نارضايتي مي کنند، اگر ممکن هست در اين زمينه هم توضيحي بفرماييد.

در زماني که بنده دبير فناوري اطلاعات منطقه 4 بودم، شاهد اين موضوع بودیم که ما در منطقه 4 جزء دانشگاه هايي هستيم که از وضعيت پهناي باند مناسب تری برخورداريم اما در مورد کمبود سرعت اينترنت در دانشگاه متاسفانه دانشجويان علاوه بر اکانت خود از اکانت هاي ديگري هم استفاده مي کنند . براي مثال اکسسپوينت هاي جديدي که نصب شده عملا ميتواند پاسخگوي مثلا 20 نفر بطور همزمان باشد اما با اين شرايط يک نفر به اندازه سه نفر از اين سرعت استفاده مي کند و بالتبع اکسسپوينت ها هم نمي توانند جوابگوي آن باشند يا حتي سوييچ هاي بين راه نمي توانند جواب دهنده ي همه ي اين ها باشد از طرف دیگر بخش عمده اي از پهناي باند مصرفي ما صرف چيزهاي غير حرفه اي مي شود.

نمودار ما ساعت 4- 5 صبح افت مي کند و از 6 صبح افزايش پيدا ميکند تا 6 عصر. اين انتظار غير معقولي است که دانشجو مي خواهد سرويسي که در دانشگاه ارائه شود مثل سرويسي باشد که شرکت هاي بيرون ارايه مي دهند. خب آن شرکت درامد زايي دارد و و هدفش ارائه اينترنت است...

اما بخشي از کمبود سرعت هم به مسايل فني مربوط مي شود. مدتي خوابگاه غدير و فرازنگان مشکل سرعت اينترنت داشتند، عيب يابي بعضا بسيار مشکل است. بعد از بررسي هاي مختلفي که صورت گرفت متوجه شديم يک دستگاه خراب در نقطه اي از خوابگاه وجود دارد که اين دستگاه هنگ مي کند و کل اينترت خوابگاه را مختل مي سازد. اين مشکلات ممکن است پيش بيايد و بايد رفع شود اما انتظارات هم بايد انتظارات معقولي باشد. برای پیداکردن منشا این مشکل سه شب تا حدود 1 بامداد کار انجام شد.

بخشي ديگرهم عدم سواد کافي دانشجويان و کاربران براي استفاده از اينترنت مي باشد. تعامل مطلوب کاربران اينترنت با واحد فناوري اطلاعات و شرکت هاي پشيبان مي تواند به خوبي به مشکل کمبود سرعت اينترنت کمک کند.

اگر مشکلي وجود دارد در سرعت يا نحوه ي اتصال به شرکت هاي پشيبان در خوابگاه ها يا دانشکده ها اطلاع بدهند که آقاي سخايي نيا هم ليست اين شرکت ها را در سايت دانشگاه منتشر خواهند کرد.

در پایان لازم است که به این نکته اشاره کنم که کارهای انجام شده همه خروجی کار تیمی بنده با سایر همکارانم در واحد فناوری اطلاعات دانشگاه و بعضا با کمک سایر واحدها بوده است. من به نوبه خودم از تمامی کارشناسان مدیریت فناوری اطلاعات که زحمات زیادی برای زنده نگهداشتن و بروز کردن سرویس های دانشگاه می کشند تشکر می کنم.

خبرنگار: آقایی

عکس: اصلانی