دانشیار روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا:
ما به سیاه‌چال روانی رسیده‌ایم/ هیچ ازدواجی بدون مشکل نیست/ نباید چیزی در تلفن همراه باشد که به رابطه آسیب برساند
دکتر حسین محققی گفت: واکنش به تعارض گاهی سخت و در قالب اجبار کردن، فشار آوردن، تسلیم کردن و تهدید، گاهی نرم و در قالب انزوا، فرار، سازش و هم‌زیستی، بی‌توجهی، انکار و تسلیم شدن به شرایط و گاهی اصولی و قالب گوش دادن، فهمیدن، احترام گذاشتن، مصالحه، مذاکره، استفاده از میانجی و حل کردن است.
تاریخ انتشار: ۱۷:۰۸ - ۰۴ مرداد ۱۴۰۰
به گزارش خبرنگار بسنا، دکتر حسین محققی دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا در جلسه اول سلسله وبینارهای توانمدسازی زوجین که با موضوع تعارض‌های زناشویی و به همت بنیاد ملی نخبگان استان همدان برگزار شد، گفت: در فرهنگ ایران، کاروان زندگی با ازدواج حرکت می‌کند یعنی رابطه اصلی با ازدواج شروع می‌شود. طبق آمار سه‌پنجم ازدواج‌ها به سمت آشفتگی می‌رود که در آن‌ها تعارض زیاد است. یک‌پنجم به سمت گسستگی یا طلاق قانونی می‌رود. البته این آمار در مناطق مختلف کشور، متفاوت است. تقریبا یک‌پنجم ازدواج‌ها بالنده هستند یعنی زوج‌ها خشنود، راضی، همراه، همدل و ... می‌باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تصریح کرد: ما باید یک پنجم بالنده و راهبرد‌ها و تکنیک‌های آن‌ها را بررسی کنیم و در سه‌پنجم ازدواج‌های آشفته که هنوز امیدوارند و می‌خواهند زندگی خود را حفظ کنند، به کار ببریم. برای یک‌پنجمی هم که به طلاق ختم می‌شود باید تحقیق کنیم تا ببینیم چه عواملی مسیر زندگی را به طلاق می‌کشاند.
وی در ادامه تبیین کرد: با این وضعیت می‌توانیم بگوییم حدوداً رتبه چهارم طلاق را داریم و تقریباً در فرهنگ خود با ۷۵ درصد طلاق عاطفی مواجه هستیم. شواهد نشان می‌دهد فرصت گفتگو زوجین در شبانه‌روز تقریباً ۱۶ دقیقه است در حالیکه حدوداً ۴.۵ تا ۶ ساعت از رسانه استفاده می‌کنیم.
دکتر حسین محققی تاکید کرد: ما به سیاه‌چال روانی رسیده‌ایم؛ امروزه زوجین در کنار هم زندگی می‌کنند، اما مهارت‌های زندگی را بلد نیستند. ما باید این مهارت‌ها را آموزش دهیم و نباید جامعه را به حال خود رها کنیم.
وی متذکر شد: یادمان باشد مشکلات خانواده در پی هر ازدواجی، شروع خواهد شد و هیچ ازدواجی بدون مشکل نیست؛ جوانان امروزی فکر می‌کنند نداشتن مشکل در زندگی به معنای خوشبختی است یا اینکه دنبال شادی می‌گردند. شاد بودن به معنای این نیست که حتما در زندگی خوشبخت خواهید شد و فاکتور‌هایی مانند توانایی حل مساله در سیستم زندگی مهم هستند.
محققی تشریح کرد: در ادبیات روانشناسی، ما مفاهیم سازش و سازگاری را داریم که روی مفهوم تعادل قرار دارند. تعادل یعنی وضعیتی که ما در آن قرار داریم؛ گاهی شرایطی مثلا تولد یک کودک، شکست در حوزه مالی و ... پیش می‌آید که تعادل زندگی و در نتیجه سازش را بهم می‌ریزند. در این زمان ما باید به دنبال یک سازگاری جدید باشیم و در اینجا صحبت از تعادل‌جویی مطرح می‌شود. به طور کلی سازمان شناختی ما همیشه دنبال تعادل است و گاه اتفاقاتی که در مسیر زندگی شکل می‌گیرد، این تعادل را بهم می‌ریزد و ما از طریق تعادل‌جویی تلاش می‌کنیم تعادل را برگردانیم. پس رسیدن به تعادل مواردی از جمله حوصله، تلاش، تحمل آشفتگی و ... می‌خواهد تا سازمان شناختی خود را احیا کنیم.
وی متذکر شد: تعارض همیشه در زندگی زناشویی وجود دارد و در مراحل مختلف زندگی رخ می‌دهد. در ادبیات روانشناسی می‌گوییم مشکلات خانواده و زوج در گذر از مراحل مختلف زندگی خود را نشان می‌دهد و هر مرحله قواعد خاص خود را دارد؛ ما باید خودمان را آماده کنیم و نمی‌توانیم از آن فرار کنیم.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا تاکید کرد: در مرحله اول باید انتخاب مناسب داشته باشیم که به مشاوره پیش از ازدواج مربوط می‌شود. پس از آن باید همیشه از انتخاب مناسب مواظبت و مراقبت کرد. هر روز باید یک چالش را در زندگی زناشویی حل کرد که حل این چالش‌ها به آموزش نیاز دارد و در صورت نیاز باید به متخصص مراجعه شود؛ لذا امروزه گفته می‌شود زوجین، والدین و متخصص کسانی هستند که باید همیشه در خانواده باشند و در کنار هم زندگی را پیش ببرند.
وی یادآور شد: یکی از اصول زندگی زناشویی این است که دو نفری که کنار هم زندگی می‌کنند، به هم کشش و میل داشته باشند؛ میل و کشش در رابطه با استفاده از روش‌ها و متد‌های مختلف اتفاق می‌افتد. کشش یا میل اصلِ پایه در زندگی زناشویی است و اگر به دلایلی این میل وجود ندارد، فرد باید از متخصصان کمک حرفه‌ای بگیرد. در کنار میل صمیمت، دوست داشتن و دلتنگی باید وجود داشته باشد. جنبه تعهد به معنی وفادار بودن، مسؤولیت زندگی را قبول کردن، برای زندگی تلاش کردن هم مهم است و باید باشد. در یک رابطه سالم، کشش، صمیمیت و تعهد باید وجود داشته باشد. البته گاهی بعضی از فاکتور‌ها پررنگ‌تر است که ایرادی ندارد و مهم این است که تمام این عناصر وجود داشته باشد.
دکتر حسین محققی اظهار داشت: مساله دیگری که در رابطه‌های امروزی وجود دارد، بحث مکملیت است یعنی تمام مسائل بر عهده یک نفر می‌افتد، به مرور زمان این مسؤولیت بزرگ می‌شود و فرد توان انجام آن را ندارد. در این زمان وقتی آن را انجام نمی‌دهد، مورد سوال قرار می‌گیرد. وقتی فرد کاری را انجام دهد، بعد از مدتی آن کار به صورت وظیفه در می‌آید و اگر مقداری کوتاهی کند مورد بازخواست قرار می‌گیرد که مکملیت نام دارد؛ باید مراقب مکملیت باشیم و وظایف را بر دوش یک فرد سوار کنیم. باید تقسیم وظایف و مسؤولیت‌ها وجود داشته باشد و همه تلاش کنند.
وی تشریح کرد: دومین مساله که در روابط زناشویی می‌بینیم، بحث حدومزر‌ها در رابطه است؛ حریم‌های خصوصی ما در رابطه تا کجاست؟! گاهی از ما پرسیده می‌شود تلفن همراه حریم خصوصی است یا نه؟! در جواب باید گفت تلفن همراه حریم خصوصی است، اما نباید چیزی در تلفن همراه باشد که به رابطه آسیب برساند. چیزی که به رابطه آسیب برساند، حریم خصوصی نیست. البته بودن حد و مرز لازم است و هرکسی باید زمان مشخصی را برای خودش داشته باشد، اما باید با توافق همدیگر اتفاق بیفتد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا خاطرنشان کرد: ما وقتی برای حل مشکلات خود تلاش می‌کنیم، گاهی تفاهم صورت می‌گیرد که در انتهای آن صمیمیت بالاست و هر دو فرد برنده شده‌اند. گاهی توافق اتفاق می‌افتد. توافق رابطه‌ای از جنس باخت-باخت است. با توافق صمیمیت شاید بالا نروند، اما رابطه ادامه پیدا می‌کند. حالت سوم تعارض است. تعارض داستانِ برد و باخت است و یکی دنبال بردن است و به دیگری حس بازنده بودن دست می‌دهد و در انتها دعوا صورت می‌گیرد؛ باید برای حل مشکل، گفتگو کنیم. خداوند وقتی انسان را خلق کرد، به او قدرت بیان داد. بیان، درباره مسائل گفتگو کردن است و خداوند به انسان ابزار زبان داد تا گفتگو کند تا به وحدت مشترک برسد.
وی در ادامه تصریح کرد: مساله سوم بحث مثلث‌سازی در رابطه است؛ در رابطه‌های مثلث‌سازی هر فعالیت، شی، فرد یا علاقه‌ای که وارد رابطه شود و مسیر رابطه را عوض کند، در مسیر مثلث‌سازی قرار دارد. تولد یک کودک و صرف کردن زمان زیاد مادر برای کودک، توجه بیش از حد به شغل و ... می‌تواند نوعی مثلث‌سازی باشد و در بدترین حالت آن فرد جدیدی وارد رابطه می‌شود و مسیر و انرژی رابطه را به سمت خود می‌برد که امروزه از آن تحت عنوان روابط فرازناشویی صحبت می‌شود. خیانت در ابعاد مختلف از جمله ذهنی، کلامی، عاطفی و جنسی می‌تواند اتفاق بیفتد.
حسین محققی اشاره کرد: رابطه فکر، رفتار و احساس هم مهم است؛ اگر بعد از یک حادثه این فکر به ذهن کسی بیاید که همسرش او را دوست ندارد، دچار احساس غم می‌شود و در نتیجه خود را از رابطه کنارم می‌کشد. عادت ذهن به گفتگو با خود و نشخوار است و ما نمی‌توانیم جلوی آن را بگیریم. ما فقط باید ورودی ذهن را کنترل کنیم. وقتی ورودی ذهن این باشد که فرد مقابل من را دوست ندارد، خروجی حتما غم و رفتار متناسب با آن خواهد بود. افکار و احساس و رفتار روی هم تاثیرگذارند.
وی یادآور شد: در پاسخ به "مشکلات ما از کجا می‌آید؟! " گفت: مشکلات از بی‌دقتی فرایند ارتباط زناشویی می‌آیند. یکی از خطا‌های اصلی گفتگو این است که همیشه نیت را پنهان می‌کنیم در صورتی‌که گوینده باید به صورت شفاف صحبت‌های خود را بیان کند.
دکتر محققی متذکر شد: وجود تعارض زناشویی از واکنش به تفاوت‌های فردی است. یکی از تفاوت‌ها این است که یک طرفِ رابطه دوست دارد با گفتگو مسائل را حل کند و طرف دیگر می‌خواهد در سکوت حل مساله نمایند. وقتی تفاوت‌های فردی را نشناسیم، از رفتار‌های فرد مقابل سوءبرداشت می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: تعارض شدید در روابط زوجین، آن‌ها را دچار فرسودگی می‌کند و آسیب‌های جسمی و روانی را به همراه دارد و در نهایت دستگاه ایمنی بدن را دچار نوسان می‌کند.
دانشیار روانشناسی تبیین کرد: یکی از انواع تعارض، تعارض عاطفی است. در تعارض عاطفی نوازش کلامی وجود ندارد. نیاز به درک، امنیت مکانی اجتماعی و عاطفی نیز مربوط به تعارض‌های روان‌شناختی است. همچنین تعارض‌های عقلانی مربوط به عقاید، افکار و باورها، تعارض جنسی مربوط به رفتار‌های جنسی، تعارض جسمی مربوط به تماس چشمی، تماس بدنی و ...، تعارض معنوی شامل هم‌خوان نبودن جنبه‌های مذهبی، تعارض زیباشناختی مربوط به اشیا، شعر و موسیقی، تعارض اجتماعی و تفریحی مربوط به فعالیت لذت‌بخش و مسافرت و تعارض زمانی مربوط به وقت گذاشتن و سر وقت آمدن است. روبه‌روی تعارض، صمیمت را داریم که باید دیده شود.
محققی توضیح داد: همان‌طور که گفته شد، تعارض خواه ناخواه وجود دارد و تبدیل به گفتگو می‌شود. گاهی سطح گفتگو رضایت‌بخش نیست مثلا صدای فرد بلند است و باعث آزردگی طرف مقابل می‌شود. اگر به دنبال تعارض و اختلاف رابطه مستحکم شد، می‌توانیم بگوییم تعارض سازنده بوده و زوجین را توانمندتر کرده تا بهتر باهم کار کنند، تعاملات بهتری داشته باشند و برای حل مسائل بعدی برنامه‌ریزی کنند. در زندگی‌های خوشبخت، روشِ درست حل دعوا وجود دارد و افراد روش درست حل مسأله و تعارض را بلد هستند.
وی تصریح کرد: ما تعارض‌های زوجین را در شهر همدان بررسی کردیم و طبق آن از دید متخصصانِ زوج‌درمانی، نوع تعارض‌ها و اولویت آن‌ها به ترتیب شامل تحریک‌پذیر بودن زوجین و پایین بودن آستانه تحمل آن‌ها، دخالت بدون دعوت بزرگسالان در تصمیم‌های زندگی زوجین، رابطه جنسی، کاهش همکاری در کار خانه و ...، ویژگی شخصیتی مثل درون‌گرا بودن، رابطه با آشنایان و رفت و آمد با دوستان، اوقات فراغت، امور مالی، رابطه با خویشاوندان همسر، رابطه با خویشاوندان خود، امور فرزندان از جمله مراقبت، تحصیل، کار و ازدواج آن‌ها و جهت‌گیری مذهبی است.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا اظهار داشت: در کنار تعارض‌های زوجین، سموم مولد تعارض و استحاله عشق در روابط زوجین را هم مورد بررسی قرار دادیم. استحاله عشق یعنی عشق وجود دارد، اما در گذر زمان حالت خود را از دست می‌دهد. اگر مراقبت نکنیم، یک‌سری سموم در رابطه شکل می‌گیرد و به مرور زمان ما را به استحاله عشق و اینکه دیگر حس دوست داشتن در ما وجود نداشته باشد، می‌برد. این سموم از نظر متخصصان به ترتیب شامل توهین، قهر طولانی، تحقیر، اتمام حجت، انتقام‌گیری و ریاکاری است. در رابطه با قهر باید گفت نهایت قهر کردن پانزده دقیقه است.
دکتر حسین محققی در پایان تشریح کرد: واکنش به تعارض گاهی سخت و در قالب اجبار کردن، فشار آوردن، تسلیم کردن و تهدید، گاهی نرم و در قالب انزوا، فرار، سازش و هم‌زیستی، بی‌توجهی، انکار و تسلیم شدن به شرایط و گاهی اصولی و قالب گوش دادن، فهمیدن، احترام گذاشتن، مصالحه، مذاکره، استفاده از میانجی و حل کردن است.
گفتنی است جلسات بعدی وبینارهای توانمندسازی زوجین در ۱۱ و ۱۸ مرداد در ساعت ۱۵:۳۰ برگزار خواهد شد؛ علاقه‌مندان جهت ورود به وبینارهای بعدی می‌توانند در زمان مقرر به آدرس vc.basu.ac.ir/bmn مراجعه نمایند.
خبرنگار: میرزایی
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تصریح کرد: ما باید یک پنجم بالنده و راهبرد‌ها و تکنیک‌های آن‌ها را بررسی کنیم و در سه‌پنجم ازدواج‌های آشفته که هنوز امیدوارند و می‌خواهند زندگی خود را حفظ کنند، به کار ببریم. برای یک‌پنجمی هم که به طلاق ختم می‌شود باید تحقیق کنیم تا ببینیم چه عواملی مسیر زندگی را به طلاق می‌کشاند.
وی در ادامه تبیین کرد: با این وضعیت می‌توانیم بگوییم حدوداً رتبه چهارم طلاق را داریم و تقریباً در فرهنگ خود با ۷۵ درصد طلاق عاطفی مواجه هستیم. شواهد نشان می‌دهد فرصت گفتگو زوجین در شبانه‌روز تقریباً ۱۶ دقیقه است در حالیکه حدوداً ۴.۵ تا ۶ ساعت از رسانه استفاده می‌کنیم.
دکتر حسین محققی تاکید کرد: ما به سیاه‌چال روانی رسیده‌ایم؛ امروزه زوجین در کنار هم زندگی می‌کنند، اما مهارت‌های زندگی را بلد نیستند. ما باید این مهارت‌ها را آموزش دهیم و نباید جامعه را به حال خود رها کنیم.
وی متذکر شد: یادمان باشد مشکلات خانواده در پی هر ازدواجی، شروع خواهد شد و هیچ ازدواجی بدون مشکل نیست؛ جوانان امروزی فکر می‌کنند نداشتن مشکل در زندگی به معنای خوشبختی است یا اینکه دنبال شادی می‌گردند. شاد بودن به معنای این نیست که حتما در زندگی خوشبخت خواهید شد و فاکتور‌هایی مانند توانایی حل مساله در سیستم زندگی مهم هستند.
محققی تشریح کرد: در ادبیات روانشناسی، ما مفاهیم سازش و سازگاری را داریم که روی مفهوم تعادل قرار دارند. تعادل یعنی وضعیتی که ما در آن قرار داریم؛ گاهی شرایطی مثلا تولد یک کودک، شکست در حوزه مالی و ... پیش می‌آید که تعادل زندگی و در نتیجه سازش را بهم می‌ریزند. در این زمان ما باید به دنبال یک سازگاری جدید باشیم و در اینجا صحبت از تعادل‌جویی مطرح می‌شود. به طور کلی سازمان شناختی ما همیشه دنبال تعادل است و گاه اتفاقاتی که در مسیر زندگی شکل می‌گیرد، این تعادل را بهم می‌ریزد و ما از طریق تعادل‌جویی تلاش می‌کنیم تعادل را برگردانیم. پس رسیدن به تعادل مواردی از جمله حوصله، تلاش، تحمل آشفتگی و ... می‌خواهد تا سازمان شناختی خود را احیا کنیم.
وی متذکر شد: تعارض همیشه در زندگی زناشویی وجود دارد و در مراحل مختلف زندگی رخ می‌دهد. در ادبیات روانشناسی می‌گوییم مشکلات خانواده و زوج در گذر از مراحل مختلف زندگی خود را نشان می‌دهد و هر مرحله قواعد خاص خود را دارد؛ ما باید خودمان را آماده کنیم و نمی‌توانیم از آن فرار کنیم.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا تاکید کرد: در مرحله اول باید انتخاب مناسب داشته باشیم که به مشاوره پیش از ازدواج مربوط می‌شود. پس از آن باید همیشه از انتخاب مناسب مواظبت و مراقبت کرد. هر روز باید یک چالش را در زندگی زناشویی حل کرد که حل این چالش‌ها به آموزش نیاز دارد و در صورت نیاز باید به متخصص مراجعه شود؛ لذا امروزه گفته می‌شود زوجین، والدین و متخصص کسانی هستند که باید همیشه در خانواده باشند و در کنار هم زندگی را پیش ببرند.
وی یادآور شد: یکی از اصول زندگی زناشویی این است که دو نفری که کنار هم زندگی می‌کنند، به هم کشش و میل داشته باشند؛ میل و کشش در رابطه با استفاده از روش‌ها و متد‌های مختلف اتفاق می‌افتد. کشش یا میل اصلِ پایه در زندگی زناشویی است و اگر به دلایلی این میل وجود ندارد، فرد باید از متخصصان کمک حرفه‌ای بگیرد. در کنار میل صمیمت، دوست داشتن و دلتنگی باید وجود داشته باشد. جنبه تعهد به معنی وفادار بودن، مسؤولیت زندگی را قبول کردن، برای زندگی تلاش کردن هم مهم است و باید باشد. در یک رابطه سالم، کشش، صمیمیت و تعهد باید وجود داشته باشد. البته گاهی بعضی از فاکتور‌ها پررنگ‌تر است که ایرادی ندارد و مهم این است که تمام این عناصر وجود داشته باشد.
دکتر حسین محققی اظهار داشت: مساله دیگری که در رابطه‌های امروزی وجود دارد، بحث مکملیت است یعنی تمام مسائل بر عهده یک نفر می‌افتد، به مرور زمان این مسؤولیت بزرگ می‌شود و فرد توان انجام آن را ندارد. در این زمان وقتی آن را انجام نمی‌دهد، مورد سوال قرار می‌گیرد. وقتی فرد کاری را انجام دهد، بعد از مدتی آن کار به صورت وظیفه در می‌آید و اگر مقداری کوتاهی کند مورد بازخواست قرار می‌گیرد که مکملیت نام دارد؛ باید مراقب مکملیت باشیم و وظایف را بر دوش یک فرد سوار کنیم. باید تقسیم وظایف و مسؤولیت‌ها وجود داشته باشد و همه تلاش کنند.
وی تشریح کرد: دومین مساله که در روابط زناشویی می‌بینیم، بحث حدومزر‌ها در رابطه است؛ حریم‌های خصوصی ما در رابطه تا کجاست؟! گاهی از ما پرسیده می‌شود تلفن همراه حریم خصوصی است یا نه؟! در جواب باید گفت تلفن همراه حریم خصوصی است، اما نباید چیزی در تلفن همراه باشد که به رابطه آسیب برساند. چیزی که به رابطه آسیب برساند، حریم خصوصی نیست. البته بودن حد و مرز لازم است و هرکسی باید زمان مشخصی را برای خودش داشته باشد، اما باید با توافق همدیگر اتفاق بیفتد.
عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی‌سینا خاطرنشان کرد: ما وقتی برای حل مشکلات خود تلاش می‌کنیم، گاهی تفاهم صورت می‌گیرد که در انتهای آن صمیمیت بالاست و هر دو فرد برنده شده‌اند. گاهی توافق اتفاق می‌افتد. توافق رابطه‌ای از جنس باخت-باخت است. با توافق صمیمیت شاید بالا نروند، اما رابطه ادامه پیدا می‌کند. حالت سوم تعارض است. تعارض داستانِ برد و باخت است و یکی دنبال بردن است و به دیگری حس بازنده بودن دست می‌دهد و در انتها دعوا صورت می‌گیرد؛ باید برای حل مشکل، گفتگو کنیم. خداوند وقتی انسان را خلق کرد، به او قدرت بیان داد. بیان، درباره مسائل گفتگو کردن است و خداوند به انسان ابزار زبان داد تا گفتگو کند تا به وحدت مشترک برسد.
وی در ادامه تصریح کرد: مساله سوم بحث مثلث‌سازی در رابطه است؛ در رابطه‌های مثلث‌سازی هر فعالیت، شی، فرد یا علاقه‌ای که وارد رابطه شود و مسیر رابطه را عوض کند، در مسیر مثلث‌سازی قرار دارد. تولد یک کودک و صرف کردن زمان زیاد مادر برای کودک، توجه بیش از حد به شغل و ... می‌تواند نوعی مثلث‌سازی باشد و در بدترین حالت آن فرد جدیدی وارد رابطه می‌شود و مسیر و انرژی رابطه را به سمت خود می‌برد که امروزه از آن تحت عنوان روابط فرازناشویی صحبت می‌شود. خیانت در ابعاد مختلف از جمله ذهنی، کلامی، عاطفی و جنسی می‌تواند اتفاق بیفتد.
حسین محققی اشاره کرد: رابطه فکر، رفتار و احساس هم مهم است؛ اگر بعد از یک حادثه این فکر به ذهن کسی بیاید که همسرش او را دوست ندارد، دچار احساس غم می‌شود و در نتیجه خود را از رابطه کنارم می‌کشد. عادت ذهن به گفتگو با خود و نشخوار است و ما نمی‌توانیم جلوی آن را بگیریم. ما فقط باید ورودی ذهن را کنترل کنیم. وقتی ورودی ذهن این باشد که فرد مقابل من را دوست ندارد، خروجی حتما غم و رفتار متناسب با آن خواهد بود. افکار و احساس و رفتار روی هم تاثیرگذارند.
وی یادآور شد: در پاسخ به "مشکلات ما از کجا می‌آید؟! " گفت: مشکلات از بی‌دقتی فرایند ارتباط زناشویی می‌آیند. یکی از خطا‌های اصلی گفتگو این است که همیشه نیت را پنهان می‌کنیم در صورتی‌که گوینده باید به صورت شفاف صحبت‌های خود را بیان کند.
دکتر محققی متذکر شد: وجود تعارض زناشویی از واکنش به تفاوت‌های فردی است. یکی از تفاوت‌ها این است که یک طرفِ رابطه دوست دارد با گفتگو مسائل را حل کند و طرف دیگر می‌خواهد در سکوت حل مساله نمایند. وقتی تفاوت‌های فردی را نشناسیم، از رفتار‌های فرد مقابل سوءبرداشت می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: تعارض شدید در روابط زوجین، آن‌ها را دچار فرسودگی می‌کند و آسیب‌های جسمی و روانی را به همراه دارد و در نهایت دستگاه ایمنی بدن را دچار نوسان می‌کند.
دانشیار روانشناسی تبیین کرد: یکی از انواع تعارض، تعارض عاطفی است. در تعارض عاطفی نوازش کلامی وجود ندارد. نیاز به درک، امنیت مکانی اجتماعی و عاطفی نیز مربوط به تعارض‌های روان‌شناختی است. همچنین تعارض‌های عقلانی مربوط به عقاید، افکار و باورها، تعارض جنسی مربوط به رفتار‌های جنسی، تعارض جسمی مربوط به تماس چشمی، تماس بدنی و ...، تعارض معنوی شامل هم‌خوان نبودن جنبه‌های مذهبی، تعارض زیباشناختی مربوط به اشیا، شعر و موسیقی، تعارض اجتماعی و تفریحی مربوط به فعالیت لذت‌بخش و مسافرت و تعارض زمانی مربوط به وقت گذاشتن و سر وقت آمدن است. روبه‌روی تعارض، صمیمت را داریم که باید دیده شود.
محققی توضیح داد: همان‌طور که گفته شد، تعارض خواه ناخواه وجود دارد و تبدیل به گفتگو می‌شود. گاهی سطح گفتگو رضایت‌بخش نیست مثلا صدای فرد بلند است و باعث آزردگی طرف مقابل می‌شود. اگر به دنبال تعارض و اختلاف رابطه مستحکم شد، می‌توانیم بگوییم تعارض سازنده بوده و زوجین را توانمندتر کرده تا بهتر باهم کار کنند، تعاملات بهتری داشته باشند و برای حل مسائل بعدی برنامه‌ریزی کنند. در زندگی‌های خوشبخت، روشِ درست حل دعوا وجود دارد و افراد روش درست حل مسأله و تعارض را بلد هستند.
وی تصریح کرد: ما تعارض‌های زوجین را در شهر همدان بررسی کردیم و طبق آن از دید متخصصانِ زوج‌درمانی، نوع تعارض‌ها و اولویت آن‌ها به ترتیب شامل تحریک‌پذیر بودن زوجین و پایین بودن آستانه تحمل آن‌ها، دخالت بدون دعوت بزرگسالان در تصمیم‌های زندگی زوجین، رابطه جنسی، کاهش همکاری در کار خانه و ...، ویژگی شخصیتی مثل درون‌گرا بودن، رابطه با آشنایان و رفت و آمد با دوستان، اوقات فراغت، امور مالی، رابطه با خویشاوندان همسر، رابطه با خویشاوندان خود، امور فرزندان از جمله مراقبت، تحصیل، کار و ازدواج آن‌ها و جهت‌گیری مذهبی است.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا اظهار داشت: در کنار تعارض‌های زوجین، سموم مولد تعارض و استحاله عشق در روابط زوجین را هم مورد بررسی قرار دادیم. استحاله عشق یعنی عشق وجود دارد، اما در گذر زمان حالت خود را از دست می‌دهد. اگر مراقبت نکنیم، یک‌سری سموم در رابطه شکل می‌گیرد و به مرور زمان ما را به استحاله عشق و اینکه دیگر حس دوست داشتن در ما وجود نداشته باشد، می‌برد. این سموم از نظر متخصصان به ترتیب شامل توهین، قهر طولانی، تحقیر، اتمام حجت، انتقام‌گیری و ریاکاری است. در رابطه با قهر باید گفت نهایت قهر کردن پانزده دقیقه است.
دکتر حسین محققی در پایان تشریح کرد: واکنش به تعارض گاهی سخت و در قالب اجبار کردن، فشار آوردن، تسلیم کردن و تهدید، گاهی نرم و در قالب انزوا، فرار، سازش و هم‌زیستی، بی‌توجهی، انکار و تسلیم شدن به شرایط و گاهی اصولی و قالب گوش دادن، فهمیدن، احترام گذاشتن، مصالحه، مذاکره، استفاده از میانجی و حل کردن است.
گفتنی است جلسات بعدی وبینارهای توانمندسازی زوجین در ۱۱ و ۱۸ مرداد در ساعت ۱۵:۳۰ برگزار خواهد شد؛ علاقه‌مندان جهت ورود به وبینارهای بعدی می‌توانند در زمان مقرر به آدرس vc.basu.ac.ir/bmn مراجعه نمایند.
خبرنگار: میرزایی